Geçen haftalarda Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu ile endüstriciler ortasında başlayan tartışma derinleşiyor. Tartışmada Kavcıoğlu’nun sanayicilere, bilhassa İSO üyelerine, döviz üzerinden stokçuluk suçlaması yapması, üretimde finansmana ulaşmaya çalışan kesimde soru işaretlerine yol açmıştı. Merkez Bankası Lideri, ucuz krediye ulaşamadığını hatta krediye ulaşamadığını belirten sanayi odası üyelerine yönelik çelişkili sözler kullanmış ve yansıların artmasıyla birkaç gün sonra TOBB’ta katıldığı toplantı hem basına kapalı gerçekleşmiş hem de yanlış anlaşıldığını belirmişti. Bu tartışmalarda Kavcıoğlu’nun eski müelliflerinde olduğu Yeni Şafak gazetesi de teklif sözlerinin sıklıkla yer aldığı ‘döviz stokçuları’ ana temalı, ‘Türkiye iktisat modelinin temelini oluşturan’ ihracatçılara yönelik haberler yapmıştı. Bugün bunlara bir yenisi daha eklendi.
Manşette çıkılan “döviz” haberinin başlığı dövizi olanlara yönelik kredi sınırlamasına gidilmesi önerisi ile tüm iktisadın temelini buna başlamak olduğu görüldü
pbs.twimg.com
Haberin içeriğinde bir köşe yazısı biçiminde teklifler yer aldı. Dikkat çeken sözleriyse sizler için derledik ve inceledik. Birinci teklif ile başlayalım: Kredi vermeyin!
Turizm, ihracat ve yabancı yatırımcının yurda getirdiği yüksek ölçüdeki dövize karşın, stokçular yüzünden para piyasaları sağlıklı bir istikrara oturtulmuyor. Piyasanın rayına oturtulması için döviz stokçularına “dur” denilmesi lazım. Bu da fakat bankada dövizi olanlara kredi verilmemesiyle sağlanır. Elinde dövizi olanlara “dur” denilmedikçe; enflasyon artar, faiz ve dolar gerilemez.
“İhracat ve yabancı yatırımcının yurda getirdiği döviz YÜKSEK ölçüdeki döviz” için biz buraya Merkez Bankası sayfasından çarçabuk ulaşılabilecek olan ödemeler istikrarı analitik sunumunu bırakalım ki çarçabuk anlaşılabileceğini düşünüyoruz fakat anlamayanlar için de şöyle bir açıklama yapalım?
İhracat: Türkiye’nin ihracatı yükselişte lakin ihracat edip dışarıdan hiçbir şey almamazlık etmediğimiz için ithalat ile arasında -40 milyar 962 milyonluk bir fark var.
Yabancı yatırımcı için de tekrar birebir tabloda bulunan ‘finans hesabı’ için tekrar Merkez Bankası’nın sitesinde bulunan tabirler sözlüğündeki tarifini buraya bırakalım ki hesabın ekside olduğuna da dikkat çekelim:
Merkez bankası, genel hükümet, bankalar ve başka dallar tarafından gerçekleştirilen kısa ve uzun vadeli memleketler arası sermaye akımlarının kaydedildiği bir hesap olup, temel olarak, bir ülkenin dış finansal varlıkları (gelirleri) ve yükümlülüklerindeki (giderleri) değişimler ile bu değişimlerin karşılıklı kayıtlarını içermektedir.
En dikkat cazip tabir ise paragrafın son cümlesi oluyor: “Elinde dövizi olanlara “dur” denilmedikçe; enflasyon artar, faiz ve dolar gerilemez.” Yeniden Merkez Bankası karşılık versin o halde?
Serbest Dalgalı Kur Rejimi (Free-Floating Exchange Rate Regime)
Kurun piyasadaki arz ve talep koşullarına nazaran belirlendiği sistemi tabir eder. Merkez bankaları piyasaya hiç müdahale etmez yahut çok nadiren yalnızca olağandışı şartlarda müdahale eder.
Haberde BDDK’nın 24 Haziran 2022 tarihli “döviz durumlarına TL kredi sınırlaması” kararına atıfla “BDDK’nın bu kararı stokçuları koruyor.” denilmesi dikkat çekerken devamında da? teklifte bulunuldu
Döviz olana kredi verilmemeli, bir şirketin kredi talebi incelenirken, kümeye ilişkin öteki şirketlerin ve ortakların da döviz varlığına bakılmalı. Kredi alamayan döviz stokçularının, fakat bu prosedürle ellerindeki dövizleri bozdurmak zorunda kalacağı söz ediliyor.
Ancak BDDK’ya yönelik bu kadarla kalmıyor: “24 Haziran tarihli düzenlemedeki kredi kullandırma koşulu ve oranlarının özel banka ve döviz stokçularının istediği halde ayarlandığı belirtiliyor” deniliyor. Lakin “belirtenler” kimler bilinmiyor ve belirtmeye de devam ediyorlar?
Döviz stokçularının BDDK düzenlemesine arttan dolanmaması için bankaların “grup riski” yahut “aile riski” üzere kuralları işletmesi gerektiği söz ediliyor. Tıpkı holding yahut kümeye ilişkin olan şirket ve ortaklardan birinin kredi talebi değerlendirirken, kümede bulunan öteki şirket ve ortakların bankada dövizinin olup olmamasının da sorgulanması ve bu bilginin kredi değerlendirmesinde dikkate alınması gerektiği belirtiliyor.
“Ülke tasarrufu olarak bankalarda toplanan para; döviz alıp stok yapan firmalara değil daha fazla yatırım ve istihdam yapan firmalara verilsin” diye devam ediliyor?
Bu tabirin altında ithalatta ‘otomobil, telefon, televizyon, bilgisayar ve beyaz eşya’ya dikkat çekilirken, TÜSİAD üyelerine özel ilgi de görülüyor. Sonrasındaysa enteresan bir yere değiniliyor: ‘Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı kalemler incelendiğinde birinci beşte, tüketici elektroniği ve aracın olması dikkat çekiyor.’ denilirken, ‘177 milyar dolarlık ithalatın 13,3 milyar dolarının sağlam tüketim mallarından’ oluştuğu da belirtiliyor.
TÜİK’in dış ticaret bilgilerine bakıldığında ham unsur alımının tüm ithalat içinde 2022 Haziran’da yüzde 81,5, Ocak-Haziran’da yüzde 82,1 oranında olduğu görülüyor.
veri.tuik.gov.tr
Yine TÜİK bilgilerinde yer alan bilgilere nazaran, ithalatta ‘geniş ekonomik kümelerin sınıflandırmasına’ bakıldığında 177 milyar dolarlık ithalatta, Yatırım (sermaye) malları 18,3 milyar dolar, hammadde (ara mallar) 145,6 milyar ve tüketim malları 13,3 milyar olarak görünüyor.
Tüketim malları içinde yer alan kalemler de şu biçimde:
-
Binek otomobiller
-
Dayanıklı tüketim malları
-
Yarı güçlü tüketim malları
-
Dayanıksız tüketim malları
-
Esası yiyecek ve içecek olan işlenmemiş tüketim malları
-
Esası yiyecek ve içecek olan işlenmiş tüketim malları
-
Motor akaryakıtı ve öbür hafif yağlar
-
Sanayii ile ilgili olmayan taşıma araç ve gereçleri
Dikkat çeken bir tabir daha!
Bankalar topladıkları paranın yüzde 85’ini kredi olarak kullandırdı. Bu paranın yerli üretim ve istihdam artışı koşuluyla işletmelere kullandırması lazım. İthal edilen eserlerin muadilini Türkiye’de üretecek firmalara kredi takviyesi verilmesiyle yerli üretimin artırılacağı belirtiliyor.Haberin devamında da KKM’deki artışa ‘dolarizasyon’ anılmadan TL mevduat baabında denilirken, banka şirketlerin geçen hafta yaptıkları döviz alımlarından da bahsediliyor.
Kaynak: Döviz stokçularına kredi verilmezse Faiz dolar ve enflasyon düşer haberi
22 Kasım 2021’e dönelim: Kurda sıçramaların yaşandığı sıcak bir gündemde Kabine toplantısı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kelamlarını hatırlayalım
Kurdaki yükselişe bağlı fiyat artışı yatırım, üretim ve istihdamı direkt etkilemez. Kurdaki rekabet gücü yatırım, üretim ve istihdamda artışa yol açar.
Sosyal medyada da reaksiyon çeken haber sonrası Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin de KKM ile ilgili toplumsal medya paylaşımları dikkat çekti
?
?
?
?
Son günlerde CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun KKM açıklamaların karşılık veren Bakan Nebati, bugün de tekrar KKM’ye yönelik Twitter hesabından paylaşımlarda bulundu
twitter.com
?
twitter.com
?
twitter.com
Ve yorumu size bırakıyoruz?
