Tozkoparan Höyüğü kazısında mimari kalıntılar ve çömlek parçaları bulundu

Tunceli Müzesi Müdürü Kenan Öncel’in başkanlığında yürütülen hafriyat çalışmalarına Düzce, Erzurum, Diyarbakır ve Çorum vilayetlerindeki çeşitli üniversitelerden akademisyenler danışmanlık yapıyor.

Haftanın muhakkak günlerinde yapılan çalışmalarda müze işçisi arkeolog Özgür Şahin ve beraberindeki sanat tarihçisi, mimar, stajyer öğrenci ve yöre sakinlerinden oluşan 15 kişilik takım vazife alıyor.

Kentte 1968 yılından sonra birinci kez bilimsel metotlar kullanılarak geçen yıl başlatılan hafriyatta misyonlu takımlar, tarihi dokuya ziyan vermemek için çalışmalarını titizlikle yürütüyor.

Fırça, çapa ve çeşitli aletler yardımıyla çalışan hafriyat grubu, Tozkoparan Höyüğü’nde binlerce yıllık olduğu bedellendirilen mimari kalıntıların yanı sıra obsidiyen ve hayvan kemikleri ile çanak ve çömlek modüllerine ulaştı.

“Höyükte hangi kültürlerin temsil edildiğini belirlemeye çalışıyoruz”

Kazının bilimsel danışmanlığını üstlenen Düzce Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Yasemin Yılmaz, AA muhabirine, Tunceli’nin arkeolojik açısından değerli bir yer olduğunu söyledi.

Kentte yaptıkları yüzey araştırmaları sırasında Tozkoparan Höyüğü’nü tespit ettiklerini lisana getiren Yılmaz, höyüğün birinci derece arkeolojik sit alanı ilan edildiğini ve korunmaya alındığını belirtti.

Höyüğün tahribata uğraması nedeniyle 2021’de kurtarma kazısına başladıklarını hatırlatan Yılmaz, şöyle konuştu:

“Hedefimiz ekseriyetle höyüğün hudutlarını belirlemek üzerine kuruluyor ve stratigrafi olarak bu höyükte hangi kültürlerin temsil edildiğini belirlemeye çalışıyoruz. Yüzey araştırmalarından aslında bu höyüğün az ölçüde paleolitik olabilecek kalıntılar vardı ancak çok emin değiliz. Onun dışında neolitik, kalkolitik devir ve Birinci Tunç Çağı’na ilişkin kalıntılar olduğuna dair izler bulmuştuk lakin natürel ki yüzey araştırmaları her vakit bizim için bir soru işareti, o yüzden kesinlikle hafriyat yapılması gerekiyor.”

Yılmaz, höyükte yapılan kazıların bölge için ehemmiyetine değinerek, “Doğu Anadolu Bölgesi’nde bilhassa yazı öncesi devirlere ilişkin hafriyat sayısı çok az. Burası Mezopotamya ve Kafkasya kültürleriyle irtibatlı geçiş noktası ve çalışmalarımızda bu ilişkiyi da kurmayı hedefliyoruz.” tabirlerini kullandı.

“Kalın duvarlar olması bize anıtsal yapı olduğunu düşündürüyor”

Kazı çalışmalarını bu sene höyüğün aşağı kısmına ağırlaştırdıklarını aktaran Yılmaz, “Yaklaşık 12 metre uzunluğunda ve 10 metre genişliğinde bir alanda çalışmaya başladık. Hafriyatta bizi şaşırtan mimari kalıntılar açığa çıktı, çok geniş duvarlarla karşı karşıyayız. Kalın duvarlar olması bunun bize anıtsal yapı olduğunu düşündürüyor. Ancak olağan ki bölgenin coğrafyasını düşündüğümüzde ısı yalıtımı için de olabilir. Çok sayıda duvar var ve bunların bir yer kompleksine ilişkin olduğunu düşünüyoruz, çalışmalarımızı bunu ayırt etmeye odakladık.” dedi.

Hafriyat heyeti üyesi olan Hitit Üniversitesi Dr. Arş. Gör. Mehmet Ozan Özbudak da höyükte Birinci Tunç Çağı periyoduna ilişkin olduğunu düşündükleri verirlerle karşılaştıklarını lisana getirdi.

Höyükte buldukları çanak ve çömlek kesimlerinin Karaz kültürüyle paralellik gösterdiğine işaret eden Özbudak, “Bununla birlikte Mezopotamya kültürlerinin de burayı etkilediğini çanak ve çömlek bilgileri üzerinden okuyabiliyoruz. Ayrıyeten höyükte çok sayıda hayvan kemikleri, çakmak taşı ve obsidyenden yapılmış alet artıklarıyla karşılaştık. Çanak ve çömleklerde bizi en çok şaşırtan şey peynir kabı ismini verdiğimiz ve üzerinde çokça delik bulunan kapların varlığı oldu.” diye konuştu.