Şair Nigâr Hanım Osmanlı nın son periyodunda yaşayan en kıymetli ve öncü bayan müelliflerden biri Pendik Escort Öyküden tiyatroya çeviriden makaleye pek çok tıpta eserler veren Nigâr Hanım ın edebiyat ve kültür dünyamız için en değerli yapıtı günlüğü Edebiyat çevrelerince yıllardır yayınlanması beklenen günlüğün metni Nigâr Hanım Kurtköy Escort ın 1918 deki vefatından sonra oğulları tarafından Âşiyan Müzesi ne teslim edilmişti 10 yıldır bu hacimli metin üzerinde çalışan ve birinci cildini yayınlayan Zeynep Berktaş ile günlüğün macerasını konuştuk
Nigâr Ümraniye Escort Hanım ın Türk edebiyatındaki yerinden başlayalım
Orta Jenerasyon Dönemi nde eser veren Nigâr Hanım pek çok mevzuda öncü bir isim Öncelikle Divan şiiri geleneğinden ayrılarak kendi kadınlık his ve niyetlerini Bostancı Escort anlatıyor Şiire bayan ruhu ve dünyasını getirme cüreti gösteriyor Öbür bayanlara da bu mevzuda örnek oluyor Şiirlerine çabucak bayanlar tarafından nazireler yazılıyor bunlar gazete ve mecmualarda yayımlanıyor Bir öbür noktadan Anadolu Yakası Escort da öncü Edebiyatımızda en hacimli günlüğün sahibi Bugüne kadar yayımlanan günlüklerin hacmine bakılırsa tamamlandığında Nigâr Hanım ın edebiyatımızda en uzun mühlet günlük yazan isim olduğu ortaya çıkacak
Şair Nigâr Hanım ın günlüklerini çalışmaya nasıl karar verdiniz
Nigâr Hanım ın günlüklerinden Nazan Bekiroğlu Hocam ın yazdığı Şâir Nigâr Hanım monografisi vesilesiyle aslında haberdardım Daha evvel katkıda bulunduğum Sevgili Kızım Fuad Köprülü den Fevziye Abdullah Tansel e Mektuplar Fazıl ve Feylosof Kızım Fatma Aliye ye Mektuplar Ay Dolanır Günler Geçer Fevziye Abdullah Tansel in Günlükleri üzere kitaplar hasebiyle günlük ve mektuplara başka bir ilgim ve merakım vardı zati Yaklaşık 10 yıl evvel Nazan Bekiroğlu Hocam ın önerisi ve yayın direktörümüzün beni tavsiyesiyle başladı bu serüven
İMHA EDİLEN DEFTERLER
Günlükler kaç defterden oluşuyor
Günlüklerin toplam 19 yahut 20 defterden ibaret olduğuna dair kayıtlar var Fakat elimizde 13 defter mevcut Birinci 8 cildini bir cilt hâlinde topladım Geri kalan kısmı sonbaharda 2 cilt olarak yayımlanacak
Öbür defterlerin imha edildiğinden bahsediliyor Nedir bu problem
İmha edilen defterler konusunda hâkim olan iki görüş var Biri Nigâr Hanım ın kendisi tarafından imha edildiği Bunun sebebi olarak da şu öne sürülüyor Nigâr Hanım ın günlüğünün birtakım yerlerinde İttihat ve Terakki ye ağır tenkitler yönelttiği bu sebeple de yok ettiği vurgulanıyor Bunun doğruluğu tartışılır Zira Nigâr Hanım elimizdeki günlüklerinde de İttihat ve Terakki ye ülkeyi düşürdükleri durum sebebiyle ağır tenkitler yöneltiyor Şayet bu sebeple yapsaydı onları da ayıklama yoluna giderdi
Bu ihtimal biraz zayıf o halde İkinci görüş nedir
Hem İttihat ve Terakki hakkındaki tenkitler hem de aile içi mahrem mevzular sebebiyle oğullarının bir ayıklama yaptığı tarafında İkinci görüş daha gerçek üzere geliyor bana Zira Nigâr Hanım çok yavuz bir bayan ve günlükleriyle ortasında çok hissî bir bağ var Günlükleri okuduğumda bunu gördüm Bu sebeple onun kıyabileceğini hele defterleri tam olarak yok edebileceğini zannetmiyorum Günlükleri elimizde olsaydı kültür ve edebiyatımız ismine büyük kar olacaktı diye düşünüyorum
GÜNLÜKLERİ BABASINA OKUYOR
Pekala günlük hatırat ya da mektup konusunda daima şöyle bir soru akla gelir Sanki yayınlanmak üzere mi yazıldı Pekala Nigâr Hanım günlüklerini bir gün yayınlanmak üzere mi kaleme almış
Günlüklerde buna dair bir talebe rastlamadım Lakin bunu isterdi herhalde Zira hayatının neredeyse bütün detaylarını anlatmış Babası Osman Paşa nın teşvikiyle günlük yazmaya başladığını düşünüyorum Nigâr Hanım ın eşi İhsan Beyefendi son derece sorunlu bir insan Onun yüzünden çocuklarına ve sıcak bir yuvaya hasret kalıyor Babasının içindeki ıstırapları dışa vurması için bir yol olarak Nigâr Hanım ı günlük tutmaya teşvik ettiği anlaşılıyor Günlükte şunu görüyoruz Nigâr Hanım ekseriyetle sabahları günlüklerini babasına okuduğunu kaydediyor Böylelikle Osman Paşa onun ruh dünyasını da denetim ediyor Babası ve annesi hayatları boyunca Nigâr Hanım a takviye oluyorlar Bunu günlüklerde sık sık vurguluyor
Günlükleri Nigâr Hanım ın hayatının hangi devirlerini kapsıyor
Nigâr Hanım 25 yaşından itibaren günlük tutuyor Hayatının sonuna kadar bazen her gün bazen aralıklarla yazıyor Birinci defterin tarihi 24 Ocak 1887 ve son defter olan yirminci defterin tarihi ise 31 Ekim 1917 1918 de vefat ettiğine nazaran 56 yıllık ömru nu n yaklaşık 31 yıllık kesitini gu nlu k formunda belgelemiş Bazen günlüğüne yazmaya orta verdiği için kendi kendine sitem ediyor Bazen de kâğıt ve kalemi kaygılarına ortak olmaya çağırıyor Dediğim üzere Nigâr Hanım ın günlüğüyle ortasında çok derin bir bağ var
Sultan Abdülhamid den nişan
Nigâr Hanım ın babası bir Osmanlı paşası Hasebiyle bölümün kıymetli şahsiyetleriyle tanışmış dostluklar kurmuş olmalı kızı da Devlet erkânından kimlerle temas halinde Nigâr Hanım
Nigâr Hanım ın yerli ve yabancılardan oluşan geniş bir etrafı var Pek çok devletin konsolosluk görevlileriyle babası vasıtasıyla tanışıyor ve onların verdiği davetlere katılıyor Bildiği yabancı lisanlar vasıtasıyla yabancılarla rahatlıkla diyalog kurabiliyor Fotoğraf ve musikiyle ilgilenmesi özellikle piyanodaki ustalığı onu dost etrafı içinde bir merkez hâline getiriyor Sultan II Abdülhamid tarafından kendisine bir nişan veriliyor ve Abdülhamid devranında bu türlü bir şaire yetiştiği için gurur duyduğunu söz ediyor Bu da Nigâr Hanım için yazmaya çok büyük teşvik oluyor Daha sonraki devirlerde bilhassa Meşrutiyet ten sonra saray ve etrafıyla yakın bağlantıları var Sultan Reşad Veliahd ı Sani Sultan Vahdettin Şehzâde Burhanettin Efendi Hatice Sultan Fehime Sultan Naciye Sultan la görüşmeleri var Bu görüşmeleri günlüklerde detaylı olarak anlatıyor Saray ve etrafından maddi ve manevi yardımlar görüyor ve minnettarlığını günlüklerinde lisana getiriyor Münif Paşa Salih Münir Paşa başta olmak üzere devlet adamlarıyla da görüşüyor
Edebiyat ve müzik dünyasından da güzel bir etrafı olmalı
Babası bölümün değerli piyano ustalarından ders almasını sağlıyor Ünlu piyano hocaları olarak Cosmi Devlet Géza Hegyei Henri Furlani dikkat çeker Edebiyat etrafı de çok geniş Recaizâde Mahmut Ekrem günlüklerde en çok görülen ve aile dostu kabul edilen bir isim Bunun yanı sıra Ahmet Mithat Ahmet Rasim Cenab Şahabeddin Süleyman Nazif Faik Ali başta olmak üzere devranın pek çok ünlü ismi Salı toplantılarına katılıyor Bayan müelliflerden Makbule Leman Fatma Aliye Hanım ve Emine Semiye Hanım la arkadaş Bilhassa Emine Semiye Hanım ı ruhunu en âlâ anlayan insan olarak görüyor ve başka bir yerde konumlandırıyor Bayan yazarlarla birtakım toplumsal faaliyetlerde de bulunuyor yardım derneklerinde çalışıyor
Hem kardeş hem kaygı ortağı
Nigâr Hanım ın kendi çağdaşı bayan yazarlarla bağları nasıl
Fatma Aliye Hanım ve Emine Semiye Hanım la arkadaş olduğunu vurgulamıştım Nigâr Hanım ın hatıra defteri olan Albüme i Edibe de ikisinin de çok samimi yazıları var Bilhassa Emine Semiye Hanım Nigâr Hanım için arkadaştan da öte bir kardeş üzere Hem kardeş hem kaygı ortağı Emine Semiye Hanım Onu benim kadar kimse anlamadı diyor vefatının akabinde yazdığı yazıda Emine Semiye Hanım Serez deyken Nigâr Hanım onu iki kez ziyaret ediyor Emine Semiye Sefalet romanını Nigâr Hanım a ithaf ediyor Görüşemedikleri vakit mektup yoluyla temas kuruyorlar Bu samimi mektuplardan bir kısmı bugüne ulaşmıştır Ayrıyeten tekrar periyodun en değerli bayan müelliflerinden Makbule Leman ile de âlâ arkadaş olduğunu da biliyoruz
