Zulüm altında olan milletlerin zulme direnebilmek için en çok muhtaçlığı olan şeydir umut. Umut nasıl da ayakta fiyat insanı… Bir gün her şeyin hoş olacağı fikri ne kadar da cezbeder insanı… İşte sanat bunun en hoş yardımcısıdır. Umudun… İşte acılara karşı direnen insanlara umut olan sanatkarların yapıtlarından örnekler…
Yapıtlardan birincisi Filistin’den. Grafiti ve fotoğraf sanatkarı olan Bilal Halit, İsrail’in Gazze Şeridine düzenlediği ataklarda Er-Rimal Mahallesine düşen ve patlamayan bir füzenin üzerine çizimler yaptı. Grafiti ve çizgi sanatını (kaligrafi) birleştirerek çalışmalarını üreten Gazzeli gencin yapıtları büyük ilgi görüyor. Halit, 2019 yılında yeniden bu sayfalarda yayınlanan röportajında Gazze’de yaptığı en büyük grafitinin İsrail işgal güçlerince yıkılmasını şu sözlerle aktarmıştı, “Filistin halkına, sanatın ve mutluluğun kapıları büsbütün kapalı.”
GÜLÜMSEYEN AKSA
Bir öteki örnekse Türkiye’den. Ahmet Demir, “Kudüs: Gülümseyen Aksa” başlığıyla başlattığı projeyle, Aksa’nın gülümseyen yüzünü bizlere aktarıyor. Demir, İsrail’in Filistin’i işgalinde gençlerin gülümseyerek verdiği fotoğrafların kendisini etkilediğini ve katkı sağlamak istediğini belirtiyor.
“#Kudüsüterketmiyoruz” etiketiyle toplumsal medyada paylaştığı iletiyle başlattıkları projeyle gayelerini şu kelamla aktarıyor Demir, “Duruşumuzla işgalcilere güçlü olduğumuzu hissettirmek istiyorum.” Sanal bir standa dönüşen projeye, farklı birçok isim de katkı sağlıyor. Çocukların Aksa’ya sarılmış ve kuşlarla olan fotoğrafları bu sanal stantta yer alıyor. Standa, “www.salt10.com/article/kudus-mescidi-aksa” adresinden erişilebiliyor.
ENKAZDAN SICAK YUVAYA
İsrail’in Gazze’de bombaladığı apartmanın enkazında elinde bebeğiyle oturan bir kızın fotoğrafı, atakların sembolü olmuştu. Marmara Üniversitesi Türk Lisanı ve Edebiyatı kısmı öğrencisi Hüsna Kar da çizimiyle o kızın yaşadığı acılara tercüman oldu. Kar, fotoğrafı görünce yaşanan acıyı anlatmak için çalışmaya başladığını söylüyor. Genç öğrenci, küçük kızın enkazdaki manzarasını kullanarak, görüntüsü Aksa olan sıcak bir konut penceresine kızı yerleştirerek onun aslında olması gereken yeri, dünyaya duyurmuş oldu.
FİLİSTİN ÇİZİMİNE GÖZALTI
Fransa’da, 26 Mayıs günü Blacklines kolektifi sanatkarları, başşehir Paris’te grafiti çalışmalarının sergilendiği bir duvara Filistin’i destekleyen çalışmalar yaptı. Sanatkarlar, yaptıkları çizim nedeniyle, polis tarafından gözaltına alındı. Sanatkarlardan biri, karakolda kendilerine, “çizimi kimin yaptırdığı”, “neden İsrail üzerine değil de Filistin üzerine çizim yapıldığı” biçiminde sorularla muhatap olduklarını söyledi. Sanatkarlar, sorgulamanın akabinde hür bırakıldı.
BU MÜZİKLERİMİZ SİZİN İÇİN ÇALIYOR
ABD’nin Los Angeles kentinde yaşayan Suriye asıllı Michael Heart isimli müzisyen, Gazze’de yaşanan dram üzerine 2009 yılında bir müzik yazmıştı. We Will Not Go Down “Asla Teslim Olmayacağız” isimli müzik, o devir toplumsal medyada ilgi gören modüllerin başında geliyordu.
Müzik, The Beatles kümesi üyelerinden Paul McCartney’in bir periyot gitaristliğini yapan Rusty Anderson’un İsraille alakalı bir paylaşımı sonrası yine gündeme geldi. Anderson’un tweetinin altına müziğini gönderen Heart, “Gazze için yazılan bu müzik bilmiyorsanız, lütfen dinleyin” dedi. Heart’ün yapıtı böylece yine toplumsal mecralarda deverana girmiş oldu.
13 yaşındaki Abdurrahman eş-Şanti de söylediği rap müzikle Filistinlilerin sesi olmaya çalışıyor. Müziğini toplumsal medya hesabından paylaşan eş-Şanti, maksadının Filistinlilerin sesini duyurmak olduğunu söyledi.
Küçük Abdurrahman’ın klip görünümünde bulunan yıkılmış konutlar ve bu konutların enkazında yakınlarını arayan Filistinliler yaşanan acıyı bir defa daha tüm dünya karşısında gözler önüne serdi.
YERLİ SESLER
Müzikleriyle Filistin’e takviye veren sanatkarlar ortasında Türk isimler de bulunuyor. Bu isimlerden birincisi Murat Kekilli. Daha evvel Necip Fazıl Kısakürek’in şiirinden bestelediği Yıkılasın İsrail müziğini söylediği bir görüntüsünü yayınladı. Görüntü binlerce beğeni ve yorum aldı.
Yücel Arzen ise İntifa yapıtıyla İsrail zulmüne meydan okuyan bir öbür isim. Arzen, hazırladığı yapıtı, ünlü rock kümesi Pink Floyd’un solisti Roger Waters’in “Another Brick In The Wall” isimli yapıtından uyarladı. Meşhur müziğe İstanbul’dan ses verdiğini söyleyen Arzen, “Şimdi Filistin için bir arada müzik söylemenin tam vakti. Meydan okuyalım İsrail’e, zulme. Dünyanın bütün mazlumları birleşsin” dedi.
EMEL’LE YÜRÜYORUZ
9 yaşındaki Suriyeli sığınmacı bir kız çocuğunu temsil eden, Küçük Emel (Little Amal) isimli dev bir kukla, bir sanat çalışması kapsamında Türkiye’den yürütülecek. “The Walk (Yürüyüş)” ismi verilen sanat çalışması kapsamında yürütülen 3,5 metrelik dev kukla, Gaziantep’ten başlayarak İngiltere’nin Manchester kentine seyahate çıkacak. Kuklanın 8 bin kilometrelik seyahatini 12 haftada tamamlanması planlanıyor. Good Chance tiyatro kümesi bu projeyle, göçmen ve lokal toplulukların etkileşime girmesine ve mülteci çocukların gereksinimlerine dikkat çekmeyi amaçlıyor. The Walk’un sanat direktörü Amir Nizar Zuabi, “Yürüyüş projesi, mültecilerin geleceğine dikkat çekmek için gerçekleştirilecek. Bu bir sefalet yürüyüşü değil, bir gurur yürüyüşü olarak anılacak. Oluşturulacak dostluk koridorunun ise 12 haftadan daha uzun süreceğini ümit ediyoruz” dedi. Seyahat güzergahı Türkiye, Yunanistan, İtalya, İsviçre, Almanya, Belçika ve Fransa üzerinden ilerleyip, İngiltere’de son bulacak. Yürüyüş kapsamında 250 tertip düzenlenecek ve birçok sanatçı katkıda bulunacak. Seyahat, 27 Temmuz-3 Kasım tarihleri ortasında sürecek.
