R RUVEYDA OKUMUŞ
Kültür ve sanat adamı Ord Prof Dr Süheyl Ünver in 1898 1986 Escort Cevizli lâleye dair yazıları ve fotoğraflarında oluşan Lâlezar ı Süheylî isimli yapıtı lale vaktinde okuyucuyla buluştu Ömer Faruk Şerifoğlu nun hazırladığı ve Albaraka yayınlarından çıkan bu sanatsal eser Süheyl Ünver külliyatına Cevizli Escort güçlü bir katkı sunuyor
Lâlezâr ı Süheylî isimli kitapta ayrıyeten Şükûfenâme i Ali Çelebi isimli çiçek kitabından Süheyl Ünver in Mart 1922 de kendi el yazısıyla özetlediği ve kızı Gülbün Mesara nın koleksiyonunda bulunan defter de birinci kere yayınlanmaktadır
LALEDEN İLHAM ALDIK
Lâlenin tarihimizde ve kültürel belleğimizde özel bir yeri vardır Selçuklu ve Osmanlı dan günümüze kadar lâle hem çiçek olarak hem de çinilerden mezar taşlarına sebil ve çeşmelerden kumaşlara kadar sanatsal bir motif olarak yaygın bir kullanıma sahiptir Hatta tarihimizde Lâle Devri olarak isimlendirilen bir periyodun yaşanmış ve lâleye olan düşkünlük tepe noktasına ulaşmıştır
Osmanlı da lâle meraklıları bahçelerini renk renk lâlelerle güzelleştirmiş ve elde ettikleri yeni çeşit lâlelere şairane isimler vermişlerdir Mesela şeyhülislam Ebussuud Efendi İstanbul da lâle yetiştirenlerin başında gelmekte ve çiçek mecmualarında yetiştirdiği lâlelerin isimleri zikredilmektedir
LALE YETİŞTİRMEK
ÇİNİLERDE LALE MOTİFİ
Gerek İstanbul ve Edirne de gerekse Anadolu nun dört bir yanında lâlenin pek çok çeşidi yetiştirilmiş edebiyatımızda ve tezyinatımızda da motif olarak sıklıkla kullanılmıştır Lâlenin tezyini sanatlarda yaygın kullanımı da Süheyl Ünver in çalışmalarına mevzu olmuş değerli bir hususiyettir Türk Çinilerinde Lâle Tezyinatı başlıklı makalesinde lâlenin çini sanatımızda çeşitli örnekler ve fotoğraflarla anlatmaktadır Rüstem Paşa Piyale Paşa Takkeci İbrahim Atik Valide Yeni Cami çini panolarında kullanılan lâle motiflerini resmetmiştir Lâlenin kokusuz bir çiçek olduğunu ancak formunun hoşluğu ile çinilerimizde sıkça kullanıldığı tabir etmektedir
Anadolu nun çeşitli kentlerine Ankara Antalya Edirne ve Avrupa ya Hollanda Paris İtalya Londra yaptığı seyahatlerinde tesadüf ettiği lâle çeşitleri de resmederek defterlerine kaydetmiştir İstanbul da yazma kütüphanelerde bulunan çiçek mecmualarındaki lâleleri ve çiçek buketlerini resmettiği üzere kendisi de özgün dizaynlar yapmıştır
Lale standı
Süheyl Ünver lâle çiçeğini sevmek ve yetiştirmekle birlikte öğrencilerini de her baharda lâle seyrine çıkardığı ve lâle bahisli tabiattan sanatsal çalışmalar yaptırmıştır Bu çalışmalarla birçok kere stantlar tertip etmiştir Bunlardan birisi 1965 yılının Mayıs ayında İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü nde Lâle Fotoğrafları Sergisi ismiyle açılmıştır Kelam konusu standa ilişkin kendisinin tuttuğu defterinde sergiden fotoğraflar ve davetiye görülmektedir Hatta lâle standında bir anı defteri de açılmış ziyaretçiler his ve kanılarını kaydetmiştir Uzun yıllar lâle üzerine yazmaya ve çizmeye devam eden Süheyl Ünver 1960 da yazdığı bir makalesinde 40 yıldır biz de lâle tarihi ile meşgul olmakta ve tarihte çini kumaş taş tahta tezhipler üzerinde bulduğumuz örnekleri büsbütün toplamakta hala berdevamız demektedir Lâlezâr ı Süheylî isimli yapıtla Süheyl Ünver in 1920 lerden 1960 lara resmettiği çok çeşitli lâle fotoğrafları ve motifleri ile lâleye dair yazıları bir ortaya getirilerek Süheyl Ünver in istek ettiği lâle kitabı görünür hâle gelmiştir
