METİN CEYHAN
Ülkemizde casusluk edebiyatının çok güçlü olduğu söylenemez. Bunda, dünyada bilhassa CIA, MOSSAD ve MI6 teşkilatları mensuplarını kendine kahraman edinen edebiyat eserlerinin (ve bu eserlerden üretilen sinema filmleri/dizilerin) çok baskın olmasının önemli tesiri vardır. Çok uzun vakit evvel ve nisbi şeffaflıkla kimi işçi ve operasyonlarına ait bilgileri açıklayan yahut sızdıran bu teşkilatlar, ne kadar güçlü olduklarını, elleri kollarının ne kadar uzun, işçisinin ne kadar üstün kabiliyet ve teknolojiyle donanmış olduğunu gösteren bu cins kültür-sanat yapıtlarının üretilmesi ve sayısının çoğalmasını perde gerisinden desteklemişlerdir. Ülkemizde ise MİT’in kabuk değiştirme süreci ve halkla bağlantılar kısmında ketumluğunu nisbeten terk etmesi, 10-15 yıl öncesine kadar uzanmakta.
Ülkemizde daha evvel yazılmış casusluk edebiyatı eserler, genelde ülkemize gelmiş yabancı birtakım casusların faaliyetlerinin tespit edilmesi ve engellenmesi üzerine heyetidir. Milletlerarası arenada, birden fazla istihbarat teşkilatının çatıştığı bir kurgu eser bildiğimiz kadarıyla yoktur. İşte Kurt Gölgesi, yabancı bir ülkedeki bir Türkiye casusunun faaliyetlerini mevzu edinmesi bakımından bir birinci özelliği taşıyor.
BİR CASUSLUK ROMANI
1960’lı yılların sonu, Soğuk Savaş’ın olanca tansiyonuyla yaşandığı günler. Bulgaristan’da bir Türk casusu, zımnî askeri üsleri tespit etmek ve buraların fotoğraflarını çekmekle misyonlu. Kendisine verilen talimat, beladan uzak durması ve misyonunu olanca kapalılığıyla tamamlaması. Lakin ansızın gelişen kimi olaylar, romanın kahramanını çatışmaların, boğuşmaların, cinayetlerin, bu faaliyetlerin üzerinin mümkün olduğunca örtülmesi gerekliliğinin tam ortasında bırakıyor. Daha birinci görevindeyken, çok da kâfi olmayan casusluk eğitimi kahramanımızın ayakta kalmasını sağlayabilecek mi? Yoksa sezgileriyle hareket edip doğal bir çıkış yolu mu bulacak?
Okur bir Osmanlı toprağı olan Bulgaristan coğrafyasının nasıl karıştığını, 93 Harbi’nin sebep ve sonuçlarını, bunun zorladığı göç dalgalarını, özerk bir yapıya kavuşan ülkede taht kavgalarını, Osmanlı devletinin süratle yaklaşan sonunu, devrin iç ve dış olaylarını, Türk devletinin memleketler arası nitelikli bir istihbarat şebekesi oluşturma eforlarını, İkinci Dünya Savaşı periyodunda Bulgaristan’daki komünist ihtilâli ve bunun sonuçlarını… ve daha birçok tarihi ehemmiyete sahip ayrıntıları, kurmaca bir metnin satır ortalarında okuyor. Bu orta öykülerdeki dram, entrika, trajedi, tarihi gerçekliğe olan yakınlık gibisinden ögeler bir ortada düşünülünce, kitap bir casusluk kitabı olmanın ötesine geçiyor; tarih, hatta yakın tarih kitabı haline geliyor. Orta kıssalar, “roman içinde roman” hususlarıyla okurda ayrıntısına ait önemli bir merak uyandırıyor. Kaypak bir komünist idarecinin, aslında menfaat temini için o denli davranmasının; idealist bir komünist idarecinin, ideolojisine olan bağlılığının; çift taraflı bir KGB casusunun; Bulgar olduğu halde Batı dünyasına hizmet eden birinin; Türk olduğu halde milleti ve dindaşı aleyhine davranan birinin geçmiş kıssası, şaşırtan sürprizler, şaşırtan bağlar içerebiliyor.
Senelerce İz Yayıncılık editörü olarak tanınan ve 2020 başından beri mesleğini Kapı Yayınları’nda devam ettiren Hamdi Akyol, yıllardır heybesinde biriktirdiği bilgi ve kalem kıvraklığını, 50 yaşında birinci kitabını yazarak ortaya koymuş. Üçleme kitabın birincisi olan Kurt Gölgesi’nin yıl içinde devamı da gelece bilgisini burada okurlarımızla paylaşalım.
