Denizli’de araştırmacı Ümit Şıracı, Bekilli ilçesinde iki başka noktada M.Ö. 3’üncü yüzyıla ilişkin olduğu bedellendirilen kaya fotoğrafları buldu. Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kutluhan ile birlikte bölgede inceleme yapan PAÜ Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Beyazıt, ‘Kaya fotoğrafları, tespitlerimizden net olarak söyleyebiliyoruz ki; 1071’den evvel de buradaydık. Bunlar yüzeylere yazılmış birer mektuptur’ dedi.
Kaya fotoğrafları ve tamgalarla ilgili araştırmalar yapan Ümit Şıracı, Bekilli ilçesi kırsalında Türklerin Anadolu’ya 1071 yılından çok daha evvel yerleştiğini gösteren kaya fotoğrafları tespit etti.
İki başka noktada kayalar üzerine kazınmış 33 figür belirlendi. İslamiyet öncesi periyotta şamanlarca kayalara kazınmış oldukları tabir edilen fotoğraflarda Tatar ve Kıpçak tamgalarının yanı sıra Orta Asya’da sıklıkla görülen figürlere rastlandı.
Buluntuların M.Ö. 3’üncü yüzyıldan başlayarak 19’uncu yüzyıla kadar tarihlendiği belirtildi. PAÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kutluhan ve PAÜ Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Beyazıt, figürlerin bulunduğu alanda inceleme yaptı.
“Türkler 1071’den evvel de buradaydı”
Denizli’de Türklerin stratejik geçiş noktalarını taradığını belirten Ümit Şıracı, ‘Burada tamga, kaya resmi, mezar taşı, balbal ve hatta kurganlar var. Bulduklarımızın kıymetlendirilmesi için üniversiteye bildirdik. Burada bir çalışma yürütüldü. Bunlar, Anadolu Türk tarihinin aydınlatılması için kıymetli bilgiler. Buluntular Türklerin Anadolu’ya 1071 yılındaki Malazgirt Zaferi’nden evvel geldiğini kanıtlayacaktır. Bu bölgede ağır formda kaya fotoğrafları bulundu. İki alanda tespit ettik. İnanıyorum ki; bu buluntular Anadolu’daki Türk tarihi hakkında yeni bir sayfa açılmasını sağlayacak. Tatar ve Kıpçak tamgaları ile dini motiflere rastladık. İslami dini motiflerin dışında eski Türklerin inançlarını simgeleyen çizimler var. Şaman çizimleri var. Binlerce yıldır Orta Asya’da rastlanılan kaya fotoğraflarının birebiri var. Bunlar, ortak ritüel lisanı. Bunları beşerler gelişi hoş kazımıyorlar. Bunları yapanlar; dini başkanlar, kamlar, şamanlar. Muhakkak ritüellere nazaran kazınıyor. Güneşin doğduğu tarafa bakan parlak kayalara kazınmışlar’ dedi.
“Bazı yerlerdeki yazıtlarda kullanılan alfabe, Göktürk alfabesi olarak karşımıza çıkıyor”
PAÜ Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Beyazıt ise bulunan kaya fotoğraflarının M.Ö. 3’üncü yüzyıla ilişkin olduğunu tabir ederek, ‘Burada 33 figür tespit ettik. Her bir figürün farklı ayrı değeri var. Milattan evvelki çağlardan günümüze yakın bir periyoda kadar yapıldıklarına dair ipuçlarımız var. Genel formlara baktığımızda şaman motifleri ele alınmış. Bunlar, ortak özellik olarak bizleri Orta Asya’ya götürüyor. Hafriyatlar Osmanlı periyodunda de devam etmiş. Sürahi motifleri bulduk. Osmanlıca yazılar ve isimler bulduk. Hatta Yunan işgali devrinde, büyük ihtimalle Yunanlılar tarafından yapılmış işaretler de gördük. Denizli yöresinde daha çok sayıda kaya fotoğrafının tespit edileceğini düşünüyoruz. 10 yıldır kaya fotoğraflarına yönelik bilimsel çalışma yapıyoruz. 1071, bizim Anadolu’nun tapusunu aldığımız bir devirdir. Bu tarihten evvel Anadolu’da Türkler var mıydı? Bu bir tartışma konusuydu. Kavimler Göçü’ne baktığımızda Anadolu’da yerleşim olduğunu biliyoruz. Bizans kaynaklarında da pek çok Türk’ün generalliğe kadar yükseldiğini görüyoruz. Kaya fotoğrafları tespitlerimizden net olarak söyleyebiliyoruz ki; 1071’den evvel de buradaydık. Bunlar yüzeylere yazılmış birer mektuptur. Okumasını bilenlere çok şey anlatır. Orta Asya’daki gelenek burada da devam etmiş. Hem figür hem de damgalar olarak karşımıza çıkıyor. Birtakım yerlerdeki yazıtlarda kullanılan alfabe, Göktürk alfabesi olarak karşımıza çıkıyor. Kaya fotoğraflarının ise M.Ö. 3’üncü yüzyılda başlayıp, 19’uncu yüzyıla kadar devam ettiğini söyleyebiliriz’ diye konuştu.
Araştırma merkezi kurulacak
Kaya fotoğraflarının bulunduğu alanda inceleme yaparak bilgi alan Pamukkale Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kutluhan da araştırma merkezi kuracaklarını söyledi.
Prof. Dr. Kutluhan, ‘Bakir alanda kayalar üzerinde çok değişik kaya fotoğrafları bulundu. Buluntular, üniversitemiz tarafından yorumlandı. Bizi tarihin eskilerine götürüyor. İslam öncesi ve sonrası figürler olduğu tabir edildi. Kaya fotoğrafları üzerinde durmayı hedef edindik. Bu alanda yurt dışında pek çok merkezler kuruldu. Biz de Türkiye’deki birinci kaya fotoğrafları araştırma merkezini kurmayı planlıyoruz. Anadolu tarihinin en derin bilgisi kaya fotoğraflarında gizli. Nereden geldiğimiz noktasında tarihin en derin bilgileri kaya fotoğraflarında gizli. Şayet bu tarihi çözebilirsek, bizim başarımız olacak. Türkiye’de bu mevzu biliniyordu ancak ehemmiyeti noktasında tahminen biraz gerilerde kalmıştı. Bu çalışmaları bilimsel olarak yapacağız’ diye konuştu.
Kaya fotoğraflarının bulunduğu bölgeden fotoğraflar ????
