Denizin ortasındaki Osmanlı yapısı Sultaniye Köşkü: Sultaniye Köşkü nerededir özellikleri nelerdir? İşte Sultaniye Köşkü

İstanbul’da Kız Kulesi’nden sonra deniz üzerine inşa edilen ikinci yapı olan Sultaniye Köşkü’nün Osmanlı Padişahlarından 2. Bayezid vaktinde yaptırıldığı sanılıyor.

Beykoz Paşabahçe Koyu’ndaki yapıya, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde ve İsveçli ressam Cornelius Loos’un çizimlerinde de rastlanıyor.

Ayakta olduğu periyotta çinileri ve Acem işi işlemeleriyle öne çıkan Sultaniye Köşkü’nün 1700’lü yıllarda kentte yaşanan zelzeleler nedeniyle büsbütün yıkıldığı sanılıyor.

Aradan geçen 300 yılda yalnızca deniz içindeki temel kalıntıları bulunan, son günlerde de mimarlar tarafından modellenen yapı, tekrar hayat bulacağı günleri bekliyor.

“Kanuni Sultan Süleyman buraya av ve dinlenme için gelirdi”

Tarihi yapıyla ilgili modelleme çalışmalarını yürüten Mimar Bayram Çevik yaptığı açıklamada, Sultaniye Köşkü’nün 10. Osmanlı Padişahı Yasal Sultan Süleyman tarafından da şahsen kullanıldığına dair kayıtlar bulunduğunu söyledi.

Yasal Sultan Süleyman’ın buraya av ve dinlenme için geldiği üzere, birtakım divan toplantılarını da burada yaptığını anlatan Çevik, “1650’li yıllarda var olduğunu Fransız Arkeolog Antoine Galland’ın notlarından biliyoruz. Evliya Çelebi de birebir devirlerde Seyahatnamesi’nde Sultaniye Köşkü’nü bezemeleri, süslemeleri ve kullanılan çinileriyle ne kadar şaheser bir eser olduğunu ortaya koymuş, hatta İrem Köşkü olarak atıfta bulunmuştur.” dedi.

Periyodun İsveç Hükümdarı’nın Osmanlı mimarisini tanımak gayesiyle 1710’da ressam Cornelius Loos’u İstanbul’a gönderdiğini belirten Çevik, Loos’un Ayasofya ve Süleymaniye mescitlerinin akabinde Sultaniye Köşkü’nü resmettiğini, onun çizimlerinin mimari kaynak olarak en sağlam bilgi olduğunu bildirdi.

1910 yılında da Mimar Sedad Hakkı Eldem’in “Türk Bahçeleri” kitabında bu köşkten bahsettiğini ve plan çalışmalarını yaptığını kaydeden Çevik, “Günümüzde de biz mimari olarak elde ettiğimiz bilgilerin ışığında burayı modelledik. Hatta günümüzde daha evvel dalgıçlarla denetim edildiğini, orada kalıntıların bulunduğunu biliyoruz. Beykoz Belediye Lideri Murat Aydın’ın da sempozyum çalışmalarında tekrar gündeme getirmesiyle uzun müddet çalıştığımız yapıtı modelleyerek kamuoyu bilgisi oluşması için bir çalışma yaptık.” diye konuştu.

“Buranın öyküleriyle büyüdük”

Bayram Çevik, mimari çizimi yaparken Loos’un çizimleri ve Eldem’in çalışmalarını baz aldıklarını kaydederek, şöyle devam etti:

“Hatta Sedad Hakkı Eldem ‘Türkevi Plan Tipleri’ kitabında Türk bahçelerini anlatırken buradaki mendireklerin kısmen var olduğunu da söz etmiştir. Esinlendiğimiz kaynaklardan biri de o periyot yapısı olan Siyavuş Paşa Köşkü’dür. Misal özellikler gösterir ancak Sultaniye Köşkü’nde ondan daha fazla bezeme ve süsleme olduğunu kaynaklarla biliyoruz…

Yaptığımız çalışmada cephede türlü altıgen çiniler kullanılmış ve mermer kurallar ile sütunlar kullanılmıştır. Ahşap ayrıntılara da fazlaca yer verilmiştir. Beykozlu bir mimar olarak biz buranın kıssalarıyla büyüdük. Büyüklerimizden burada mendireğin olduğuna ait kulaktan dolma kıssalar anlatılıyordu. Bizim edindiğimiz kaynaklarda Sultaniye Köşkü, denizin ortasındaki yapı haricinde, Sultaniye Parkı’nın içinde birkaç tane daha yapının var olduğunu biliyoruz. Bu yapılar Padişah buraya geldiğinde saray eşrafının da gelip burada konaklaması için kullandığı yapılar. Bu yapıların var olduğunu biliyoruz lakin köşk kadar mimari ayrıntıya vakıf değiliz. Onunla ilgili araştırmamız devam ediyor.”

“Yeniden inşa edilmesiyle ilgili çalışmalar var”

Eski Beykoz Belediye Lideri Muharrem Ergül’ün bir makalesinde bu mevzuyu gündeme getirdiğini aktaran Bayram Çevik, Beykoz’un şu andaki Belediye Lideri Murat Aydın’ın da bu yapının yine inşasıyla ilgili çalışması olduğundan bahsetti.

Sultaniye Köşkü’nün İstanbul Boğazı’nda deniz içindeki tek Osmanlı mimarisi olduğuna değinen Mimar Bayram Çevik, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Yüzyıllardır var olan Boğaz’da biz yalnızca Kız Kulesi’ni biliyoruz. Kız Kulesi’nden sonra deniz içinde inşa edilen tek Osmanlı yapısı diyebileceğimiz bir yapı…

Yani tarihi bu türlü bir de envanter oluşturmuş olacağım. Sultaniye Köşkü Osmanlı mimarisinde farklı bir yer meblağ. Sebebi de İstanbul Boğazı’nda Bizans yapısından sonra, deniz ortasına yapılan tek yapıdır. O yüzden Osmanlı mirasını günümüze nakşetmek için bu yapıtın günümüzde tekrar kazandırılması hayati bir kıymet taşımaktadır.”

Denizin ortasında inşa edilen tek Osmanlı yapısı tekrar doğuyor