Çocuklara ödev yaptırmak zordur. Pekala çocuğa ödev yapması için baskı değil de alışkanlık kazandırmak için gayret sarf etsek nasıl bir yol izlemeliyiz? İşte bu konuna Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, çocuklara ödev yapma alışkanlığı kazandırılmak için neler yapılması gerektiğini anlatıyor. Her şeyden evvel ödevin “öğrencilere öğretmenleri tarafından verilen, öğrencinin kendi başına ya da ailesinden takviye alarak yapmasının planlandığı öğrenme aktivitesi” olduğunu hatırlatan Şahin, ödev yapmanın, çocuğun öğrendiği bilginin kalıcılığını artırarak öğrenmenin sürmesini ve çocuğun öğrendiği mevzuya farklı boyutlardan bakabilmesini sağladığını belirtiyor. Hem öğrencilerin hem de ailelerin ödevin bir öğrenme metodu olduğunun şuurunda olması gerektiğinin altını çizen Şahin şunları söylüyor: “Ailelere ve eğitimcilere düşen rol ödev yapmanın çocuk için olan yararlarını çocukla konuşmak olacaktır. Ödev yapmanın, akademik başarıyı artıracağı, bireyin sorumluluk hissini geliştireceği, vakit idaresi, öncelik belirleme, planlama marifetlerini destekleyeceği, çocuğun kendi davranışları üzerinde denetimi olacağı çocuğa anlatılmalıdır.”
ÖDEV SAATİ BELİRLENMELİ
Ailelerin çocuklara ödev şuuru kazandırmaya çalışması gerektiğini söz eden Şahin, çocukla konuşularak ortak alınan bir kararla ödev saati belirlenmesi gerektiğinin altını çiziyor. Bu saatin çocuğun yemek yeme, dinlenme üzere fizikî gereksinimlerinin karşılandıktan sonraki bir vakit diliminde planlanmasının daha uygun olacağını anlatan Ayşe Şahin kelamlarına şöyle devam ediyor: “Aileler dengeli bir biçimde belirlenen saatte çocuğu ödev yapmak için desteklemelidir. Çocuk yaşça küçük ve sorumluluk almakta zorlanıyorsa ailelerin motivasyonel yaklaşımı yararlı olacaktır. Aileler kimi durumlarda sabırsız, suçlayıcı, eleştirel yaklaşmaktadırlar. Bu tavırlar çocuğun ödev alışkanlığı geliştirmesine ket vurmaktadır ve aile içi irtibat sorunlarına yol açmaktadır.”
HER ÇOCUĞUN ÖĞRENME TARZI FARKLIDIR
Her çocuğun öğrenme tarzının farklı olabileceğini hatırlatan Ayşe Şahin, kimi çocukların sesli bir ortamda çalışmadığını kimilerinin da sesiz bir ortamda zorlanabildiğini vurguluyor ve çalışma için sese gereksinim duyan çocuklarda müzik eşliğinde çalışmanın uygun olabileceğini belirtiyor. Şahin şu tavsiyelerde de bulunuyor: “Bunun yanında çalışma ortamının ışığı, etraftaki görseller, odanın ısı düzeyi üzere kimi faktörler de çalışmadaki verimlilik üzerinde tesirlidir. Aileler çocuklarını tanıyarak uygun ortamı oluşturma konusunda çocuklarını yönlendirmelidir.”
Davranışlarının sonuçlarını deneyimlemesine müsaade verin
Ayşe Şahin, ilkokul periyodundaki bir çocuktan ödevlerini sorumluluğunu almasını bekleneceğini lakin bu devirde olmasına karşın hala ödev sorumluluğunu almakta zahmet çeken çocuklar bulunabileceğini söylüyor. Ailelerin ödev yapmama sonucunda çocukların ne üzere aksilikler yaşayacağını, onlara anlatması gerektiğini söyleyen Şahin şöyle devam ediyor: “Bazı ailelerde ödev yapmayan çocuğun ödevlerinin ebeveynler tarafından yapıldığını görebiliyoruz, bu tavırla çocuk kendi davranışlarının sonuçlarını yaşama tecrübesinden yoksun kalacaktır ve ödev yapmaması sonucunda öğretmeninin onu uyarması üzere doğal sonucu deneyimlemeyecektir. Meğer çocukların davranışlarının sonucunu yaşaması sonraki durumlarda farklı davranmaları için gereklidir. Çocukların deneyim ederek öğrenmelerine fırsat verilmelidir.”
Ödev yapmaya motive edin
Şahin, çocukları zorlayarak ödev yaptırmanın süreksiz bir tahlil olduğunu lisana getiriyor. Ödev yapma davranışı ile çocukta içsel bir motivasyon oluşturup sorumluluk şuuru geliştirmeyi hedeflemenin gerçek olacağını anlatan Ayşe Şahin, kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Ancak baskı ile bu davranışı gösteren çocuk dışarıdan bir denetim olmadığında sorumluluğunu ihmal edebilir. Çocukların ödev yapması için onları motive etmek işe yarayan bir usuldür. Ödevden sonra dinlenebileceğini söylemek ya da ödevden sonra çocukla oyun oynamak çok daha tesirlidir. Çocuğu suçlamak yerine çocuğun yapabildiklerine odaklanarak bunları pekiştirmek çocukta olumlu davranışları arttıracaktır.”
