Şayet Ahmet Midhat Efendi Oğlum Cevat Git tahsil et de gel çiftlikte seninle birlikte çalışalım gaziantep rus escort diye nasihat etmeseydi bugün Cevat Rüştü nün Türk çiçek kültürüne dair nefis yazılarını okuyamayacaktık
1885 te İstanbul da doğan Cevat Rüştü kayıkları dalyanları balıkçıları ve asırlık ağaçlarıyla Beykoz da büyüdü Çiçek sevgisini buralardan almış olmalı Ahmet Midhat Efendi ise 1880 den beri Beykoz un Akbaba köyünden satın aldığı bir çiftlikte çağdaş araç ve tekniklerle üretim yapıyordu
Çocukluğundan beri tanıyıp sevdiği komşuları Ahmet Midhat ın öğüdünü tutarak 1911 de Fransa ya giden Cevat Rüştü dört yıl sonra ülkesine ziraat mütehassısı olarak döndü Akabinde İstanbul Şehremaneti Genel Bahçeler Bahçıvanbaşı Muavinliği İsimler Çam Ormanları memurluğu Halkalı ve Beykoz Ziraat mekteplerinde muallim ve idarecilik üzere çeşitli misyonlarda bulundu Çiftçiler Derneği Mecmuası Bahçıvan Ziraat Gazetesi üzere çeşitli mecmualar çıkardı Türklerin ziraata hizmetlerine dair kitaplar yazdı 1936 da vefat ettiğinde Ziraat Bakanlığı nda Neşriyat Şubesi müdürüydü
ÇİÇEKLERE İLGİ SİZLİK
Günümüzde Cevat Rüştü yü 20 yüzyılın birinci çeyreğinde çiçekçiliğimizle ve çiçeklerin edebiyatımızdaki yeriyle ilgili yayınladığı makaleleriyle hatırlıyoruz
Cevat Rüştü yazılarından birinde döneminde çiçeklere ilginin ya da ilgisizliğinin derecesini şu satırlarla anlatır
Görülüyor ki eslâf bahçelerde lâlezârlarda büyük bir zevk ile yaşıyorlardı Rengârenk çiçeklerle müzeyyen tarhlar ortasında koca kavuklarının üzerine lâle takarak gezinen babalarımızda çiçeklere karşı bugün bizde maatteessüf pek mevcut olmayan necip bir his vardı
Yazıları çiçek edebiyatı çiçek lisanı çiçek şiirleri Doğuda ve Batıda çiçek merakı ünlü çiçek yetiştiricileri Türk ve Avrupa bahçeleri etrafında döner Bütün bu hususlara dair bilgileri de kütüphanelerimizin metrûk tozlu camekânları içinde birtakım gayr ı matbu sevâd ı köhnenin sahaif i mensiyesinde bulur
SARI ABDULLAH FERMANI
Tabiatiyle Cevat Rüştü ziraat ve çiçekçilikle ilgili kitapların da peşindeydi Bu merakı kendisi üzere diğer kitap tutkunlarıyla tanışmasını sağlayacaktı
Mesela ziraatle ilgili yapıtları incelemek için kapısını çaldığı isimlerden biri Şura yı Devlet üyesi Keçecizade Reşat Fuat Bey dir Meşhur şair Keçecizade İzzet Molla nın torunu olan bu zâtın konağına gidip varlıklı kütüphanesini elden geçirdiği sırada Hacı Mehmed b Ahmed el Ubeydî nin Netayicü l Ezhar ı ile karşılaşır 17 yüzyılın sonunda kendisi de bir çiçek yetiştiricisi olan Ubeydî nin çiçek yetiştiricilerini ve çiçeklerini unutulmaktan kurtarmak niyetiyle kaleme aldığı yapıtta ikiyüzden fazla çiçek yetiştiricisi yetiştirilen çiçekler ve meyve ağacı çeşitleriyle yer alıyordu
Bu yazmanın sayfaları ortasında gördüğü bir vesikanın sureti Cevat Rüştü yü çok heyecanlandırır Sarı Abdullah Efendi fermanı Mesnevi nin birinci cildine yazdığı şerhten ötürü daha çok Mesnevi şârihi unvanıyla anılan Sarı Abdullah Efendi reisülküttab âlim ve sufi olmasının yanında çiçek yetiştiriciliği ve bahçe düzenlemesiyle tanınan bir Osmanlı Yedi yeni zerrin lâle çeşidi yetiştirdiği hatta kendisine Sarı lakabının yetiştirdiği zerrinlerin renginden ötürü verildiği kaydediliyor Çiçek yetiştirmede o kadar ustadır ki Sultan İbrahim tarafından şükufeperverân ın yani çiçekseverlerin reisi tayin edilerek kendisine bir berat verilmiştir
Cevat Rüştü nün gördüğü bu doküman çiçek kültürü tarihimiz açısından son derece kıymetliydi Bir gün Osmanlı Müellifleri sahibi bibliyograf Bursalı Mehmed Tahir ile Kitâbü l Felâhati n Nebatiye nin tetkiki için Yıldız Saray ı Hümayunu Kütüphanesi ne gittiklerinde bir öbür yazmada bu beratı görüp vesikanın tahrif edilmediğine kâni olur ve bu heyecanını çabucak İkdam gazetesinde kaleme aldığı bir yazıyla paylaşır
GÜLİSTAN I TETEBBU DA DOLAŞMAK
Cevat Rüştü nün yazılarının ilgiyle takip edildiğini söyleyebiliriz çünkü güle dair yayınlanan bir makalesinden sonra Süleyman Nazif Azizim Cevat Rüştü Beyefendi hitabıyla kaleme aldığı mektubu şöyle bitirir
Gülün menşei vatanımız olduğunu sav ve ispat etmekle bu vatanı bana daha çok sevdirdiniz Cevat Beyefendi işte vatanperverlik hisleri bu türlü telkin ve bu türlü tenmiye olunur Yoksa ey kutsal yurt senin için öldüm ölüyorum öleceğim üzere dırıltılarla bir toprak sevilmez Şu gülistan ı tetebbuda biraz daha dolaşsanız da meşamm ı irfanımıza bûy ı feyz lûtfetseniz
Cevat Rüştü Süleyman Nazif in bu şık dileğini son nefesine kadar yerine getirmeye çalışacak leylaklardan morsalkımlara nergislerden zambaklara yazdığı her yaprağı çiçeklendirecekti
Zati kızına Lâle ismini veren birinden öteki türlüsü de beklenemezdi
Hâmiş Hususların cazibesi yanında Cevat Rüştü nün güzel Türkçesini okumak fevkalade bir zevk Cevat Rüştü nün yazılarını Prof Dr Nazım Hikmet Polat a borçluyuz Doktora tezini hazırladığı 80 li yılların başında İkdam da Cevat Rüştü nün yazılarıyla karşılaşan Polat bunları oylumlu bir giriş ile Türk Çiçek Kültürü Üzerine Cevat Rüştü den Bir Güldeste ismiyle yayınlar Kitabevi 2001 Ötüken 2015 Müellifin ziraat kültürüyle ilgili yazıları da yeniden N H Polat tarafından Türklerde Ziraat Kültürü ismiyle bir ortaya getirildi Ötüken 2016
