Ekonomik olarak geçtiğimiz devri tanımlamaktan da alım gücümüzün erimesinden de yorulduk.
Sebep sonuç ilgileri iktisatta değerli bir yer fiyat. Zira iktisat toplumsal bir bilimdir. Yani genel geçer kuralları bulunurken, içinde en büyük irrasyonel faktör olan ‘insan’ bulunur. Yoksa her şey dayanılmaz kolay olurdu lakin değil hele ki günümüzde hiç değil.
Akaryakıt artırımlarını artık önemsemediğimiz, artırım gelse de kuyruklara girmediğimiz şu günlerde yani aylar aylar sonra akaryakıt fiyatlarının nasıl düşeceğini soranlar için birtakım bilgiler derledik. Siz de bakmak isterseniz buyurun????
Küçük ekonomistlere soruyor
Cem Küçük iktisada meraklı bir köşe müellifi Katıldığı yayınlarda da Ersan Şen Buca Travesti ile bol bol bu bahiste tartışıyor Dün köşesinde iktisat ile ilgili bir çok teoriyi kendince çürütmüş Kendisinin bir önerisi yok o yüzden merak etmiş iktisattan şikayet edenlerin tekliflerini sormuş Bir Konak Travesti çok unsur sıralamış biz en son olan akaryakıt kısmını ele alacağız ancak şu cümle değerli ‘Zaten bu yüksek hayat pahalılığı giderildiğinde külfetlerin birçok giderilmiş olur.’
Her şeyin sonu hayat pahalılığı lakin Küçük’e nazaran ‘ekonomistler muhalif’ Aslında Küçük şunu öğrenmek istemiş Üçyol Travesti
Benzin fiyatlarını düşürmek için bir formül söyleyin Hükûmete iletelim onlar da yapsın Sahiden güç maliyetlerini düşürmek için net teklifiniz nedir Varsa söyleyin
Silsile halinde Aktaş açıklıyor
Dünya yazarı Alaattin Aktaş Antalya Travesti ise bugün köşesini akaryakıt fiyatlarına ayırmış Akaryakıt fiyatlarındaki artırımların asıl sebebini de açıklamış Petroldeki yükselişten çok faiz indirimleri sonrasında tırmanışa geçen dolara işaret eden Aktaş akaryakıt fiyatlarında son dokuz ayda Alanya Travesti yaşanan artışın yüzde 64’ünün petroldeki yükselişten geldiğini akaryakıtta yüzde 250 motorinde yüzde 300 oranında artışın ise kurdaki yükselmeden etkilendiğini belirtiyor
Aktaş faizlerde indirim olmasa dolarda yükseliş bu derece görülmese akaryakıt ve motorinde yaklaşık fiyatların şu andakinin yarısı olacağını açıklıyor
‘Enflasyonu da fulluyor’
i dunya com
Aktaş ayrıyeten akaryakıttaki artışın enflasyona tesirine dikkat çekerken şunları söylüyor
Faizi indirdiğimiz için girmek zorunda kaldığımız yol bizi haziran ortasında 17 30 larda bir dolara getirdi Petrol eylülden hazirana yüzde 64 artarken dolar kurundaki artış ‘el emeği göz nuru’ çabalarımız sonucu yüzde 104 ü buldu
Bunların sonuca variline 595 lira ödediğimiz petrol artık yaklaşık 2 bin liraya mal edilir oldu
Maliyet artışı yüzde 235 Meğer petrol fiyatındaki artış sırf yüzde 64
Fark işte o bizim eserimiz
Şaaaak satalım bir varil düşmez mi
Oysaki Küçük bu soruyu sormadan ve bu yazıyı yazmadan bir gün evvel muhalif olmayan ‘şakkadanak’ dolar satarak dış güçleri şoka sokan Necmettin Batırel’in kendisi ile birebir gazetedeki köşesini okusaydı okumadıysa da linkini bırakalım buraya Bakalım Batırel ne diyor
İki kıymetli gelişme var ki hesapları altüst ediyor Birincisi akaryakıttaki büyük artış Ekonomik nizamın bozulmasında birinci derecede rol oynuyor Fiyatlar 1 yılda olağandışı arttı
13 Haziran 2021 de dolar kuru 8,5 TL idi. Bugün 17,25 TL, %102 artmış. __Brent petrol aynı tarihte 70 dolardan satılıyormuş, bugün 119 dolar, %70 artmış. __Ama gelin görün ki, akaryakıtın litresi 1 yılda 7,15 TL’den 28,45 TL’ye çıkmış, tam %297 artmış. Fiyat 4’e katlanmış.
Dolardaki artışla Brent petroldeki artışın ortalaması olan 85 lik artışı akaryakıta uygularsanız litre fiyatı 13 22 TL çıkıyor Halbuki bugün fiyat 15 lira daha yüksek
Peki bu tablo nasıl oluştu 20 Aralık 2021’de dolar kuru 18,36’ya çıkınca fiyatlar olağandışı yükseldi. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası Brent petrolün 140 dolara tırmanmasıyla ipler koptu. Fakat daha sonra hem kur artışı durdu, hem de petrol gevşedi, ancak fiyatlar bir türlü olağan düzeyine inemedi.
Devlet akaryakıttan büyük oranda vergi alıyor Toplanan vergiler bütçede en büyük gelir kaynağı oluşturuyor Vatandaşa hizmet olarak yansıtıyor Bunların hepsine tamam itirazımız yok Lakin çok yükselen akaryakıt maliyetleri tavana çıkarıyor zirveden tırnağa artırım geliyor Enflasyon dorukta kalıyor
Gıda fiyatları ve akaryakıtın enflasyona tesiri 30 Öteki kalemler bu maliyet artışlarından dolaylı olarak çok etkileniyor Akıntıya karşı kürek çekiyoruz Bu yöntem derhâl değişmeli Enflasyonla çaba topyekûn yapılmalı ki sonuç alınsın
Görmek istemediğimiz büyük ayrıntılar
Dönelim Küçük’ün yarısını verdiğimiz kıymetli cümlesinin tamamına
Üretim var İhracat düzgün Evet maliyetler kıymetli Marketler değerli Konut kiraları yüksek Aslında bu yüksek hayat pahalılığı giderildiğinde külfetlerin birçok giderilmiş olur Kimse hayat pahalılığını inkâr etmiyor fakat düzgün olan parametreler de var Bunları söyleyince her şey yeterlidir demiyorsunuz
Ve yeniden birebir gazeteden köşe komşusu Prof Dr Emre Alkin’in son yazısının son cümlesini okumasını tavsiye edelim
Her vakit söylediğimiz üzere denklemi bozmayacak küçük detayları bir kenara koymak doğaldır ama görmek istemediğimiz büyük detayları görmezden gelmek akılcı bir yaklaşım olamaz
