Nurullah Genç’i birinci olarak şimdi üniversite öğrencisiyken tanıdım. İşletme Bölümü’nden bir hocamızın Diyanet İşleri Başkanlığı’nın açtığı Naat yarışında Yağmur isimli şiiriyle birinci olduğu söyleniyordu. Bu ödül ve bu şiir o yıllarda okul kantinlerinde hayli konuşuldu. Tanışmamız ise enteresandı: Edebiyatla ilgilenen ortak arkadaşlarımız Genç’e benden bahsetmiş. Gözcü hoca olarak girdiği imtihanda kimliğimde adımı görünce imtihan sonrası odasına uğramamı söyledi. Bu tanışıklıktan sonra sık sık odasına sohbet etmek için arkadaşlarımızla gidip gelmeye başladık. Bazen de hocamız kantine bizlerle sohbet etmeye gelirdi. Öğrenci dostu hocalardan biriydi. Uzun vakitten sonra Timaş Yayınları ortasında çıkan hayat kıssasını anlattığı Omuzlarımda Dünya isimli kitabını konuşmak için yine buluştuk. Eski günlerden kitaptaki renkli anılara uzanan beğenilen bir sohbet çıktı. Buyrun.
Hayat öykünüzü yazma fikri nasıl ortaya çıktı?
Bir buçuk yıl kadar evvel GZT’den Nuriye Çakmak Çelik aradı “Hocam sizinle röportaj yapmak istiyoruz, hayat öykünüzü konuşmak istiyoruz” diye. Bu görüntü röportaj o kadar çok beğenildi o kadar çok paylaşıldı ki bir manada bu kitabı hazırlamak çorunda kaldık diyebilirim. Zira röportajı izleyen eş dost arayıp bunları niçin yazmıyorsun diye baskı yapmaya başladı.
Daha çok köy hayatınızdan yola çıkarak bir manada Anadolu insanını anlatıyorsunuz. Akademi hayatınız, İstanbul’daki iş dünyasından çok fazla bahsetmiyorsunuz. Neden?
Onları roman olarak yazmak istiyorum. Bilhassa 28 şubat sürecinde yaşadıklarımız tek başına roman olur. Hatıra olarak yazsam tahminen bilmeden birtakım kalpları incitmiş olabilirim. Bu yüzden roman olarak yazmak isteğindeyim.
O vakit köy hayatına dönersek. Babanız bir hayal görüyor ve bu düş bir manada sizin yazgınızı belirliyor. Oradan başlayalım mı?
Babam ben doğmadan evvel bir hayal görüyor evet. Hayaline piri fani bir zat giriyor ve “bir erkek çocuğun olacak onu okut” diyor. Münasebetiyle daha ben doğmadan babam beni okutmayı başına koymuş.
Sizin okuma serüveniniz tıpkı vakitte Anadolu’daki imkansızlıkları da gözler önüne seriyor. Köyünüzde ilkokul yok. Yürüyerek her gün okumak için diğer bir köye gidiyorsunuz, o günlerden neler hatırlıyorsunuz?
Evet, en yakın ilkokul 5-6 km ötede. Babam beni okutmak için büyük bir fedakârlık yaptı mutlaka. Dokuz yaşıma kadar okula gidemedim fakat babam dizinin tabanında bana okuma yazmayı, matematiğin dört sürecini, yani temel bilgileri lisanı döndüğünce anlattı. 1969 yılının Mart ayında okulun olduğu Ceyrek isimli köyde görev yapan Hüsnü öğretmene bir gün gidip durumu anlatmış. Öğretmen sağ olsun, “getir bu yıl burada kalsın ve okula başlasın” demiş. Beni alıp Hüsnü hocanın yanına götürdü. Hoca çeşitli sorular sordu ve beni kısa bir imtihandan geçirdi. Sonra da 3. Sınıftan başlamama karar verdi. Böylelikle okula kaydımı yaptırmış oldum. Babam bazen gelir beni alır sırtında köye götürürdü. Beni sırtında taşırken bıyıkları kaşları buz tutardı. O günleri hiç unutamam.
10 KOYUN PARASIYLA OKULA
Akrabalar yanında kalarak ilkokulu köyde ortaokulu da yeniden diğer akrabalarınız yanında Kars’ta tamamlıyorsunuz. Babanızın hayali ise sizi İmam Hatip’te okutmak. İmam Hatip’te okutmak için koyunlarını satıp sizi Erzurum’a getiriyor. O yılları da biraz konuşalım mı?
Parasız yatılı imtihanına girdim. Kazanmışım ancak kazandığımı öğrenemedim. Babam da zati ben doğmadan başına koymuş, doğacak çocuğunu imam hatipte okutmak istiyor. 10 koyun satıp parasını cebine koyup beni Erzurum’a getirip imam hatibe yazdırdı. Sonra bir hocamızın ihtarıyla ismimin parasız yatılı öğrenciler ortasında olduğunu öğrendim. Babama sevinçle muştuyu verdim. Lakin babam yurda yatırdığı parayı geri almadı. Veznedeki adama bu parayı muhtaçlığı olan çocuklar için harcamasını söyledi.
Fakat siz o parayı okulda biriktiriyorsunuz değil mi?
Evet, hem dersten kalan vakitlerimde ayakkabı boyacılığı yaptım hem de arkadaşlarımın ödevlerini yaptım. Kazandığım parayı da bir hocama biriktirmesi için veriyordum. Okul bitince hocamdan kazandığım paraları almaya gittim ki hepsini günü gününe kayıt tutmuş. İmam Hatip Lisesi’ni hem birincilikle bitirdim hem de hocama nazaran “bir servet kazandım”. Boya sandığımı da alıp Horasan’a geldim. Evvel babamın cambazlık yapan bir arkadaşını buldum ve on koyun almak istediğimi söyledim. Birlikte pazara gittik ve benim için pazarlık yapıp on koyunu aldı. Kalan paramla da hediyelerimi alıp bir arkadaşımla birlikte köyümüze döndüm. Arkadaşım “üç dört sene evvel ahırdan on koyun çıkarmışsın onları getirdik” dedi babama. Babam koyunlarını nasıl aldığımı öğrenince boynuma sarıldı, gözünden yaşlar süzüldü. Hayatımdaki en büyük mutluluklardan biriydi.
ÇANAKKALE ŞİİRİ YAZDIM
Şiirle, edebiyatla ilgilenmeye başladığınız yıllar da imam hatip yılları olmuş. Hatta okulu temsilen okumak için 50 metinlik liste dışında Çanakkale temalı bir şiiri kütüphaneleri aradığınız halde bulamıyorsunuz?
Evet sonra oturup kendim bir Çanakkale temalı şiir yazdım. Okul müdürümüz elinde bir listeyle gelmişti ve o listede bildiğimiz şiirler vardı. Bunlar öteki okulların öğrencilerine verilmiş. Benden Müdür beyefendi yeni bir şiir bulmamı ve okulumuzu temsilen o şiiri okumamı istedi. Kütüphanelere gittim, aradım taradım hatta edebiyat fakültesine hocaların yanına gittim; onlar da bulamadı. Bu sefer korka korka oturup kendim bir şiir yazdım. Müdür beyefendiye de söylemedim tabi. Altına ismimi yazmaya korktuğum için Ziya Osman Saba yazdım. Mecmualardan bulduğumu söyleyecektim. Ancak anlaşıldı natürel ki. Müdürümüz Abdurrahman Teber ile Halk Eğitim Salonu’na gittik ve sıra bana gelince sahneye çıktım ve Çanakkale ile ilgili çok az şiirimiz olduğunu yeni bir şiir bulamayınca bu şiiri kendimin yazdığını söyledim. Alkış koptu. Şiiri okudum ve çok beğenildi. Hatta ordu kumandanı sahneye çıkıp beni tebrik etti. Çıkışta da üniversite hocalarından Fahrettin Kızıroğlu gelip tebrik etti ve üniversiteye davet etti. Abdurrahman Teber hocamla birlikte ziyaretine gittiğimde ise bana 50 ye yakın ikram kitap verdi ve ilerde kesinlikle Çanakkale destanı yazmamı söyledi.
İmam hatip lisesinden sonra bir müddet imamlık yapıyorsunuz sonra tekrar öğrencilik yılları başlıyor. İmamlık görevi için gittiğiniz yerde birebir vakitte yazmaya da başlıyorsunuz. O günlerden aklınızda ne kaldı?
Parasız yatılı olduğum için lise bitince zarurî misyon gayesiyle Ankara’da Diyanet’te imtihana girdim. Yüksek puan alanları vilayetlere, düşük puan alanları ise ilçe ve köylere göndereceklerdi. Ben güzel bir puan alıp kur’ada Erzurum’u çektim. Lakin diğer yerleri tanımak istiyordum. Bu ortada tanıştığım bir arkadaşla yerlerimizi değiştirdik ve ben Niğde’nin Bor ilçesine misyonlu olarak gittim. Her hafta hem mescitte imamlık yapıyorum hem de Yeşil Bor diye haftalık bir mahallî gazeteye yazılarımı şiirlerimi gönderiyorum, yayımlanıyor. Öğrencilik yıllarında Ulusal Türk Talebe Birliği’nden aldığım şiir ödülünden ötürü ismimi müftü beyefendi duymuş. Bir gün beni çağırdı ve ilçenin merkez mescidinde bundan sonra Cuma hutbelerini sen okuyacaksın dedi.
TİMURTAŞ HOCAYI TAKLİT EDEREK BİRİNCİ VAAZIMI VERDİM
Ne yaptınız?
19 yaşında bir imamım. Nasıl yapayım. Ne dedeyim diye kara kara düşünürken devrin ünlü hocalarından Timurtaş Hocanın kasetlerini satın alıp birinci kaseti konutta dinleye dinleye iki günde ezberledim. Babam da o hafta ziyaretime gelmiş. Birlikte mescide gittik. En ön safta İslam tarihi muharriri M. Asım Köksal Hoca var, yanında müftü ve yeniden tanımadığım pek çok kişi. Ezberlediğim üzere Timurtaş Hoca’nın kasetini baştan sona vaaz olarak verdim. Müftü beyin o kadar çok güzeline gitti ki sonraki haftalarda bütün vaazları benim yapacağımı ilen etti. Tebrikler aldım fakat bu iş uzun sürmedi tabi. Sonraki hafta üniversiteyi kazandığım açıklanınca Bor’dan bu türlü hoş bir hatırayla ayrıldım.
Kars’a imam olarak gittim canımı güç kurtardım
Üniversitede okurken de bir arkadaşınızla girdiğiniz tez üzerine Kars’a imamlık yapmaya gidiyorsunuz. Seksen öncesi Kars ve Erzurum ortasında sağ sol çatışmalarının tepede olduğu yılları sizin gözünüzden dinlesek neler anlatırsınız?
Horasan’da bir arkadaşımla yazgı ve kaza üzerine yaptığımız tartışma üzerine ben ecelim gelmeden ölmem” fikrini savundum ve bunu kendime nazaran ispat etmek içinde Ramazan’da bir ay Kars’ta imamlık yapacağımı söyledim. O yıllarda sağ sol çatışmaları tepede. Erzurum ve Kars ortasında ise büyük bir düşmanlık var. Erzurumluyu Kars’a Karslıyı da Erzurum’a sokmuyor gençler. Amcamı da ikna ederek Ramazan’a üç gün kala Kars’a gittik. Kars’ta teyzemler var ancak o denli bir durum ki kimse kimseyi kaygıdan ziyaret edemiyor. Direkt otogardan birinin yönlendirmesiyle Arpaçay’a oradan da amcam bir köye ben öteki bir köye gittim. Sol fraksiyon bir derneğin bölge yapılanması benim köyde imiş. Bayram sabahı yaptığım vaazdan ötürü toplanıp karar almışlar. Haber geldiğinde köylülerden birinin konutunda bayram yemeğinde idik. İçlerinde casus olarak bulunan gençlerden biri haberi getirdi ve “Hocanın infazına karar verilmiş buraya geliyorlar” dedi. Apar topar yerimizden kalktık ve çabukla minibüse bindik ve beni battaniyeyle bagajda sakladılar ve yolda amcamı da alarak direkt Kars’a gittik. O hoş insanların meskeninde kahvaltıyı tamamladık ve oradan da otogara gidip otobüse bindik. Böylelikle sağ salim geri döndük.
Yağmur şiirini üç ayda tamamladım
Son olarak sizin Diyanet İşleri Başkanlığı’nın açtığı naat müsabakasında birinci olan Yağmur şiirinize gelelim. Şiir hala büyük ilgi görüyor. Biz de öğrenciyken şiir için verilen mükafatla otomobil aldığınız anlatılırdı. Siz neler anlatırsınız?
Bu mükafatlar o vakit şiir yazanlar için ziyadesiyle teşvik ediciydi. Şiiri yazmak için üç ay konuta kapanmıştım. 40 metrekarelik bir lojmanda oturuyordum. Kuralları düşünün. Bir küçük salon ve bir odası var. Eşime “Ben şiirle ilgileniyorum sen öteki odada çocuklarla ilgilen” dedim. O kurallarda o salonda o şiiri üç ayda tamamlamayı nasip etti Rabbim. Kısaca öykü bu türlü.
Yaşar Kaplan’dan 50 kitap ikram geldi
Üniversite yıllarında edebiyat mecmualarında de yazmaya başlıyorsunuz. Taşradan İstanbul’a mecmualara yazı göndermek, edebiyat dünyasında var olmak güç mu kolay mı?
Birinci evvel Sur ve Aylık Dergi’de, daha sonra Türk Edebiyatı’nda şiirlerim yayımlanmaya başladı. O periyot Aylık Dergi’nin kurucusu ve genel yayın direktörü Yaşar Kaplan’ın takviyelerini unutamam. Bana “Delikanlı sende şairlik mayası var lakin birikimin zayıf” diye bir mektupla birlikte 50 kitap ismi göndermişti. Okumam ve kendimi geliştirmem için. İki ayda bu kitapları okuyup yarımşar sayfalık rapor gönderecektim. Lakin o kitapları alacak param olmadığını söyledim. Bunun üzerine Yaşar Kaplan birçok dünya klasiği olan bu kitapları bir koliyle bana ikram olarak gönderdi. Daha sonra öğrendim ki benim üzere taşrada pek çok gence kitap göndermiş.
Taşrada şair olmak sıkıntı
Taşrada şair olmak nasıl? Zorlukları kolaylıkları?
En büyük zorluk yazdığın şeyleri okuyacak kimse bulamamaktı. Üniversitede inşaatta çalışıyorum cebimde şiirlerim var, kime okuyacağımı bilmiyorum. Kimse dinlemek istemiyor. Bir günlük mühlet tanıdım kendime. Şayet o gün kimseye okuyamayacak olursam şiirimi, şiiri bırakacaktım. En son Huzur Kıraathanesi’ne gittim. Akşam olmak üzere iken bir delikanlı geldi ve sobanın kenarında kitap okumaya başladı. İşte bu dedim. Beni dinleyecek olan bu. Size şiirimi okumak istiyorum dedim ve okudum. Şiirimin geleceği kurtulmuş şükür. Gençle tanıştık. Oysaki o da genç şairlerden Nazir Akalın imiş. Genç yaşta vefat etti kendisi.
Aşıklar kahvelerinde şiir ve edebiyat
Huzur Kıraathanesi birebir vakitte halk aşıklarının da buluşma yeri diye biliyorum. Yeniden Hemşin Pastanesi periyodun kültür sanat topluluğundan isimlerin buluştuğu adresler. Bilhassa üniversite hocalarının Huzur Kıraathanesi’nde aşıkları dinlemeye gittiği anlatılır. Siz neler hatırlıyorsunuz?
Bir Behçet Emmi vardı. Orhan Okay yazılarında daima bahseder. Meddah diye anabiliriz kendisini. Kahvehanelerde halk kıssaları anlatırdı. Onu dinlemeye giderdik. Üniversiteden de hocalar da gelirdi. Bir de Mahalle başında aşık kahvehaneleri vardı. Dolup taşardı oralar. Murat Çobanoğlu, Yaşar Reyhani, Mevlut İhsani, Davut Suları, Nuri Çırağı.. Kimler gelip geçmedi ki oralardan. Şimdilerde Temelli Kıraathanesinde fasıl geleneği sürdürülmeye çalışılıyor.
