Ahmed Arif Kimdir? İşte Ahmed Arif’in Hayatına Dair Bilmeniz Gereken 25 İlginç Bilgi

Sekiz Kardeşin en küçüğü olan Ahmed Arif Diyarbakır Keçiören Escort dan babasının memur olması sebebiyle Diyarbakır’dan sonra Siverek le tanışmıştır Okuma yazmayı ilkokuldan önce anaokulunda öğrenen Ahmed Arif ortaokulu Urfa da liseyi yatılı olarak Afyon da okudu ve şiir sanatı Kızılay Escort en fazla Afyon da kendini gösterdi Birinci şiiri Seçme Şiirler Demeti Mecmuası’nda 1940 da yayımlandı ve 10 lira telif fiyatı aldı Askerliğini İstanbul Riva da yaptı ve üniversiteyi Ankara Lisan ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü nde okudu 1951 ve 52 de iki kere tutuklandı be sebeple yükseköğrenimini tamamlayamadı Çeşitli gazetelerde çalıştı 1968 yılında Hasretinden Prangalar Eskittim kitabı çıktı ve korsan hariciden 23 baskı yaptı Yeniden birebir isimle kendi seslendirdiği şiir kaseti 20 binden fazla sattı Gerçek ismi Ahmed Önal şair bir kalp krizi sonucu 2 Haziran 1991 yılında hayata veda etti

Ahmed Arif çocuk yaştan itibaren çeşitli bölgelerde yaşamasının bir getirisi olarak Arapça Zazaca ve Kürtçe lisanlarına ziyadesiyle hakimdi Bu sebeple çocukluğunda enteresan bir argümanın başkahramanı olacaktı Kerküklü Ahmed için argümana girilmişti

Çok güzel hatırlıyorum Biz oyun oynuyoruz üç tane adam bahse girmişler. Üç adam fakat, biri Arap, biri Kürt, biri de Zaza… Biri diyor ki beni göstererek “Bu çocuk Arap…” Öteki diyor ki: “Yok yahu, bu çocuk Kürt…” Üçüncüsü “Bu, ne Arap, ne de Kürt…  Bu çocuk Zaza” diyor. Biz oynuyoruz, onlar konuşmalarımızı dinliyorlar herhalde… Ortalarında anlaşamayınca bir esnafa soruyorlar, “Bu çocuk nedir?” diye… Beş
lirasına bahse girmişler. O vakit büyük para doğal. Esnaf “Üçünüz de
yanıldınız” diyor. “Bu çocuk Türk…”

Ahmed Arif çocukluğundan itibaren daima adaletin peşindeydi zerre haksızlığa tahammül edemiyordu Hele sevdikleri kelam mevzusuysa bu daha da şiddetli olurdu

Şunu söyleyeyim Çocukluğumda o denli sanıyorum ki kendim için hiç hengame etmedim. Lakin arkadaşlarım için, mahalle için, okul ya da sınıfım için çok hengame ettim.  Bu benim imalden geliyor. Yani artık biri sana hakaret etse, biz gazinodayız, biz bir kahvedeyiz, parktayız, en çok senin ve senden sonra en yakın arkadaşın alınması lazım değil mi? Ben bugün gelip tanışmış olsam bile seninle, senden evvel o herifi modüllerim.”

Kardeşlerimin ismini kulaklarına salavatla o okurdu meskenin en büyük erkeği ismi koymak zorundaydı ve babası birçok sefer çölde ya da dağda olduğu için küçük Ahmed şimdi 4 5 yaşlarına kardeşlerinin kulağına tekbirle isimlerini fısıldardı

Yetiştiği coğrafya sebebi çeşitli yeteneklere sahip olan Ahmed Arif şimdi küçük bir çocukken at binmeye başladı Cet binmekte çok yetenekli olan Ahmed Arif’in kesin bir tutumu vardı “Çünkü ben, şahlanmayan cet binmezdim. Kısrak ise şahlanmaz.”

Ahmed Arif bir çok şaire hayrandı Faruk Nafiz Nazım Hikmet Orhan Veli Cemal Süreya ve daha kacı Lakin bilhassa Cemal Süreya ve Nazım Hikmet onun için değişikti

Ben işte o yıllarda bu üslup şiirler yazdım Biraz Nazım Hikmet, biraz Ahmet Hamdi Tanpınar, biraz Ahmet Muhip, biraz Cahit Külebi, biraz Behçet Necatigil, bunlarla beslene beslene, bunları sindire sindire, hep bu türlü yalpalaya yalpalaya, lakin hiçbir vakit yeterlinin altında, yani ortaya yakın yazmayarak, kaliteli şiirler yazdım.”

Onun ben Pembe Mantolu Kıza şiirini okurken sarhoş olurdum. Kendimden geçerdim.” (Cahit Külebi için)
“Bir Nazım sarhoşuyum. Ezbere canımı verebilirim.” (Nazım Hikmet için)
“Ama sen ki benim yarı parçamsın. –Suyun ötesindeki parçamsın!” (Cemal Süreya’ya)

Lisede Seçme Şiirler Mecmuası’na şiirini yollayan Ahmed Arif telif olarak 10 liralık bir para elde ediyordu Fakat asıl değişik olan Ahmed Arif’in şiirinin dedesi yaşındaki büyük şair ve ney üstadı Neyzen Tevfik ile birlikte yayımlanıyor olmasıydı

Halkı ve sevdasından gayrısını övgüye layık görmeyen Ahmed Arif “Ben soyumla değil, lakin halkımla övünebilirim. Halkımdan gayrısını da övgüye layık görmem. Bir de sevgiliyi elbette… Vilayetle de sevgiliyi…” diyor ve ona alçakça yöneltilen ayrımcı yaklaşımı en sert halde cezalandırıyordu. 

Aklıma gelmişken burada Afyon Lisesi nde başımdan geçen bir olayı anlatayım. Lisede bir oğlan var. Bulgar göçmeni… Bizim sınıfın en yaşlısı taş çatlasa 20 yaşındadır; bu 30 yaşında… Bir gün sınıfın kapısındayız. Ya yatakhaneye gideceğiz, ya yemekhaneye ineceğiz. Kitaplarımızı, çantalarımızı topluyoruz. Dönüp de bana “Eşek Kürt” demez mi? Ben sobanın yanındayım. Sobanın pik kapağını kaptığım üzere hızına indirdim. Alnının ortasından, göz kapağından yanağına kadar indi kapak. Satır gibi… Ve oğlan düştü oraya. Çabucak hastaneye götürdüler. İsmi da Bulgar Hasan… Başmuavin Cemal Hoca, Cemal Tunaç beni çağırdı. “Nedi oğlum?” diye sordu. Dedim “ Bunun ne hakkı var bana hakaret olsun diye bu türlü şeyler söylüyor.” “Ben,” dedim, “ailemle, memleketimle onur duyarım.”

Gençlik periyodunda kaleme aldığı onlarca şiirin birçok elinden uçup gitmişti bunlar bazen bir kız arkadaş tarafından bazen de polis tarafından alıkonuyordu

Defterler dolusu şiir vardı. Gecede 8-10 sayfa yazardım. Şüphesiz kaliteli olanı vardı, olmayanı… Her biri bir kızda kaldı. Birçoğu da poliste… Geri alamadım, vermiyorlar…”

1943’de Van’da 32 kişinin mevti ve bir kişinin yaralanması ile sonuçlanan Muğlalı Katliamı ile ilgili yazdığı Otuzüç Kurşun şiiri sebebiyle Ahmed Arif tekraren sorgulanıyor dövülüyor ve sonunda bir çöplükte vefata terk ediliyordu

Şu Bahçelievler de manyağın biri otuz tane tavuğu çalsa kesse, sonraki gün Ulus gazetesi olayı dört sütun üzerinden verir. Tavuk değil bu yahu 33 tane senin vatandaşın… Hiçbir cürmü yok… Tertemiz… Tahminen hepimizden daha suçsuz… Kimsesizlikten diğer kabahati yok. Kimsesiz adamlar o kadar…”

İşte bu Otuzüç Kurşun şiiri yüzünden geldiler götürdüler beni… Gece sabaha kadar dövdüler. “Oku” dediler, okumadım. … Dövdükten sonra o tellerden aşağı attılar beni. Orada öylece kalmışım. Sabah çöpçüler gelip buluyorlar. Sokak köpekleri gelip gelip kokladılar beni. Ödüm koptu, meyyit sanıp yiyecekler diye…”

Günde dört paket Bafra içiyordum.” diyen Ahmed Arif, sigara içerken bile sigaranın kokusuna tahammül edemiyordu. O yüzden sigara içilen ortamlardan olabildiğince kaçan şair ilerleyen yaşlarında sigarayı büsbütün bırakmıştır.

1950 öncesi yılları Abidin Dino Abilerdeyiz
Bir gün meskende tekrar şiir konuşuyoruz. İçiliyor. Bir tartışma başladı. “Türk şiirinde ihtilali biz yaptık,” dediler, “Nazım değil. Bir çağ varsa onu biz başlattık.” Artık hangimiz konuşacağız, bilmiyorum. Yalnız ben düşünüyorum. Nazım bunların akrabası, bunları yüceltmiş, çevirilerine yardımcı olmuş, yani ortalarında bir hukukları var. Biz, dışarıdan halk çocuklarıyız. Nazım’la tanışmıyoruz, ne ben, ne Yaşar Kemal… Dedim ki: “Güzin Hoca Hanım’dan özür dilerim, benim hocamdır, lakin bu, bir terbiyesizliktir. Kendinizi Nazım’dan daha büyük bir şair, çok daha kıymetli, edebiyatta çığır açmış, ihtilal yapmış adamlar olarak görmeniz soytarıca bir harekettir. Burada benim ağabeylerimsiniz lakin, beni mecbur ettiniz.” “İkincisi,” diye devam ettim: “Diyelim ki ileri bir toplumdayız, her bakımdan, ekonomik bakımdan, politik bakımdan çok ileri bir topluma ulaştık. Ve o vakit konuşuyoruz. Artık değil, o vakit birileri çıkıp Türk şiirini yargılayacaksa ve siz de bu laflarınızla ortaya çıkarsanız, yani Yahya Kemal’e bir şey demezler, fakat size hain derler. Ayıptır, hem Nazım’ı tanıyorsunuz, hem gerisinden bu türlü konuşuyorsunuz.” Oktay Rifat, “Nazım’dan diğer şiir bilmez misin sen?” dedi. Ben sesimi çıkarmadım artık. Lakin Güzin Hanım işaret ediyor “Oku” diye… Ben de “Hani Kurşun Sıksan Geçmez Gecen”i okudum. “Bu kimin?” dedi Oktay Rifat. “Bir arkadaşın,” dedim. Ancak Oktay Rifat çarpıldı. “Korkunç, fecî hoş bir şiir,” diye söyleniyor. “Ben bu şiirle elli tane şiir müellifim,” diye sürdürdü konuşmasını, “Malzemeyi nasıl bu türlü hoyratça harcıyor bu yahu…” O vakit şu karşılığı verdim: “Sen elli tane yazarsın, sulandırırsın mevzuyu, şiiri, mısraı… Bu boya ile elli resmi boyarım diyorsun. O vakit bu şiir olmaz. Yani senin yaptığını sanma ki biz bilmiyoruz. Sen Prevert’ten yürütüyorsun, Charles Nodier’den yürütüyorsun, sonra da bir yenlikmiş üzere sunuyorsun bunları…”

Şiirde mertliği ve yürekliliği şiar edinen şair en yürekli kahramanları kendine kardeş ve ağabey bilmekteydi

Ben artık boşuna Spartaküs demiyorum Spartaküs ü bir ağabey üzere, benden evvelki nesilden biri üzere, canım ciğerim üzere seviyorum. Onur duyuyorum onu tanımakla… Onu alıp bugüne getiriyorum.”

Oyunculuğundan çok direktörlüğüne hayran olduğu Yılmaz Güney’i hapishanedeyken ziyaret eder Yakışıksız Kral’a sevgisini şu sözlerle ifade ediyordu

 “Yılmaz Güney, benden on yaş küçüktür. Ancak
bana onur verir. Benim hemşehrimdir. Kurban olayım, benim kardeşimdir.”

Sanat etrafı çok geniş olan şair akşamları Orhan Veli ile payton seyahatlerine çıkar Orhan Ağabeyine kendi şiirler okurdu Şiirlerini okuduğu bir başka kişi de hemşehrisi Cahit Sıtkı Tarancı idi

 “Orhan Veli de benim şiirimi bilirdi. Büyük hayranlıkla, büyük hürmetle karşılardı. Cahit Sıtkı da öyle… Hüngür hüngür ağlardı. Kaç kez okutmuştur bana “Otuzüç Kurşun”u, “Karanfil Sokağı”nı… Her seferinde Cahit abi ağlardı.”

Ahmed Arif bilhassa geceleri şiir yazardı gece saatleri en sevdiği saatlerdi Gecenin de ötesine geçen şaire hayalinde mısralar geliyor ve şair gece kalkıp bunları kaleme alıyordu
 “Ben çocukluğumdan beri gece düşümde şiir okurum, mısra söylerim.” 

Bu şiirlerden biri

Alnımızın aklığında puşt işi zulüm
Ve cânım yarı geceler
Çift kanat kapılarına karşı darağaçları”

Her manada keskin ve net olan Ahmed Arif defalarca işkence gördü polis tarafından daima takip edildi diğer aykırı guruplarca hedef alındı O denli ki bir köşede onu kıstırıp dövmesinler diye daima spor yapıyordu 1951 52 de iki sefer tutuklanan şair bu sebeple yükseköğrenimini tamamlayamadı azaplar ve baskılar altında daima dik durmaya çalıştı ve bunu en düzgün halde yerine getirdi Tarifsiz acılar görmesine karşın yeniden de “Acı çekmek de bir yerde sevda üzeredir, her kula nasip olmaz…” diyordu. Mahpusta tayın olarak herkesten farklı olarak çeyrek ekmek verilen Ahmed Arif, bu ekmeği bile yiyemeyecek kadar hasta düşmüştü, yalnızca su içen ve her mahkeme sabahı türlü çirkinliklerle karşılaşan şair “Beni her mahkeme sabahı anadan doğma soyar, giysilerimi didik didik ederlerdi.” sözleriyle durumun vahametini ve bir milletin en yiğit evlatlarından birine reva görülenleri bir kez daha gözler önüne seriyordu. Yattığı Sansaryan hapishanesinden sonra yollandığı Harbiye’deki bir hapishane sonradan şiirlerinde yer alacak değişik bir özelliği taşıyacaktır. İçeri girdikten sonra hücresinin duvarında “To be or not to be” ile birlikte tıpkı manası taşıyan on dokuz farklı lisanda yazıyla karşılaşmıştır. Şair bu on dokuz satıra yirminci satırı Türkçe olarak eklemek ister. Ve on dokuz satırın altına bir toplama çizgisi çektikten sonra çizginin altına “Ya herro ya merro” muharrir. On dokuz farklı lisanı, on dokuz farklı kalbi, azap görmüş on dokuz vücudu kendi vücudunda toplar ve daha sonra “”To be or not to be” değil. / “Cogito ergo sum” hiç değil…” mısralarını “Unutamadığım” şiiriyle tarihe not düşer.

Ahmed Arif Hasretinden Prangalar Eskittim kitabının birinci etabında kitabın adını Dört Yanım Puşt Zulası koymak ister fakat bir dostunun uyarısı sonrası bundan vazgeçer kitabın ismini Hasretinden Prangalar Eskittim koyar Bunda da bir değişiklik vardır çünkü Hasretinden Prangalar Eskittim değil çürüttüm olmalıdır ancak şair çürüttüm sözünü kulak tırmalayıcı bulur ve bunu kullanmaz

Adiloş Bebenin Ninnisi ndeki Adiloş şairin kız kardeşi Nezihe nin oğludur Adiloş o sırada yeni doğmuştur Diyarbakır bağları Dicle kıyısı havalimanı için tarumar edilmektedir Şair bu talanın acısıyla muharrir şiiri ve o şiir benim sevgili vatanımın şiiridir diye tanımlar

Ömrünün en hoş yılları çeyrek ekmek verilen parmaklıklar arkasında geçen şair polishane kodes dam sözlerinden hiç hoşlanmazdı Ahmed Arif
hapislik mahpusluk yeri için en hoş ismin Makamı Yusuf olduğunu düşünür, o da
Yusuf peygamber üzere gururlu bir dava için zindanlarda kaldığından bu tabire bayılırdı.

Ahmed Arif şiirlerine ilgi o kadar büyüktür ki bir öğretmen nikahında şeker yerine satın aldığı 500 adet Ahmed Arif şiir kitabı dağıtır Bunu öğrenen şair utançla karışık bir mahcubiyet yaşar Bu ilgi kendini mecmualarda de gösterir Olağanda 500 satan Soyut Mecmuası Ahmed Arif’in şiir verdiği periyotta 3 bin adet satar ve şiirleri elden ele dolaşırdı

En Sevdiği Kitaplar

Benim çok sevdiğim sarhoş olduğum kitaplar var En başta Andre Malraux nun İnsanlığın Hali… Bana kişilik veren, beni biraz çocukluktan, cahillikten kurtaran, dünyanın kaç bucak olduğunu gösteren bir kitaptır bu… Ben bu kitabı birinci okuduğumda devlet basmıştı. Nasuhi Esat, sonradan Nasuhi Baydar, o çevirmişti. Demek ki o vakitler daha soyadı yokmuş… Okuduğumda tüylerim ürperdi. Bir şiir kitabı okur üzere okudum. Emile Zola, lakin özellikle Dostoyevski ve Tolstoy doyamadığım müellifler.”

En Sevdiği Müzik Yapıtları
Beethoven’ın 9. Senfoni’si ve Schubert Dünyayı Dolaşan Şarkı’sı. Ayrıyeten  “Bizim çocuklar, Filinta’nın yaşındakiler rock müzikle, heavy metal dedikleri bir müzikle uğraşıyorlar. Onlarda da kimi hoşluklar sezmiyor değilim.” demektedir.
Halk müziğine özel bir ilgi duyan şair hemşehrisi Şark Bülbülü unvanına sahip Celal Güzelses’e ve Ruhi Su’ya hayrandı.

En Beğendiği Tiyatrocu Yılmaz Gruda Yılmaz üzere yiğit kolay dünyaya gelmez

En beğendiği direktör Japon Akira Kurosava

Gençliğinde en sevdiği sinema John Ford un Gazap Üzümleri Bu filmi bütün bir hafta tekrar tekrar izlemiştir

En Sevdiği Yıldızlar
Sevgilisine benzediği için Rossana Podesta ve Lizabeth Scott’u çok beğenirdi. Yıldızlardan birinin sarışın oburunun de esmer olması şair için de epeyce farklı bir sıkıntıdır.
Erkek sinema yıldızlarından ise Humpbrey Bogart, Burt Lancaster, Yul Brynner ve daha sonrasında Marlon Brando’ya hayrandı. Türk yıldızlardan Hale Soygazi, Şener Şen ve Yılmaz Güney.

En Düzgün Yaptığı ve En Sevdiği Yemek Mercimek Çorbası Şair ayrıyeten kendi ekmeğini ve sütünü kendi alır ortada çiğköfte yapıp dostlarının kapısını çalardı

Ahmed Arif bütün bir ömrünü hengamesi ve sevdası için harcadı “Ben büyük değilim. Halkımın sıradan ve gariban bir ozanıyım. Lütfen bunu belirt. Buna inanıyorum ve onur duyuyorum. Birtakım adamlar “Son elli yılın en uygun kitabını ben yazdım.” diyorlar. O, kendi tezi muhteremin… Nazım Hikmet’in memleketinde bu türlü laflar edilir mi?” kelamlarıyla tevazuyu hiç elden bırakmadı. 
Sevdi, dayak yedi, savaştı, azaplardan, hapishanelerden ve daha nice kalleş oyundan alnı ak çıktı. Halkına ve yaşadığı topraklara kocaman bir kalp ve eşsiz şiirler veren şair 2 Haziran 1991’de yaşadığı kalp krizi sonrası hayata veda etti.
Geride yalnızca şu dileği kalmıştı: “Ben buralarda, bu hastanelerde, bu topraklarda değil, tekrar oralarda, Dicle kıyısında bir çadırda ölmek isterim. O kadar hoş ağıt yakar ki o kadınlar… Hiçbir müzik o kadar dokunaklı olamaz…” 
Eşsiz şair, yürek çalışanı Ahmed Arif ’in aziz anısına en derin hürmetlerimizle, rahmet ve minnetle…